تحليل شخصيت‌ رستم و اسفنديار بر اساس عنصر كشمكش

Personality Analysis of Rostam and Esfandiar based on the Element of Conflict

شاهنامه­ي فردوسي يكي از برجسته ترين متون كهن در ژانر داستان است كه پس از گذشت قرن­ها با اسلوب داستان ­نويسي مدرن مطابقت مي­كند. داستان رستم و اسفنديار از فنّي­ترين داستان­ها از حيث پيرنگ، شخصيت­پردازي و گفتگو است. محبوبيت اين داستان به­گونه­اي است كه همه­ي فارسي­زبانان دو شخصيت اصلي داستان را مي­شناسد. در اين پژوهش تلاش شده است تا دلايل محبوبيت و ماندگاري اين دو شخصيت و ويژگي­هاي اخلاقي آنان با تكيه بر گفتگوها و كشمكش­هايشان تبيين و تحليل شود. يكي از دلايل موفقيت فردوسي در شخصيت­پردازي رستم و اسفنديار، ظرفيت بالايي است كه اين داستان از حيث عنصر گفتگو دارد. كثرت گفتگو فرصت بيشتري را براي پرداختن به دغدغه­ها، كشمكش­ها و روحيات در اختيار داستان­پرداز قرار مي­دهد و به او كمك مي­كند تا از لايه­هاي پنهان شخصيت­ها پرده بر دارد. با مطالعه­ ي داستان رستم و اسفنديار مشخص مي­شود كه بخش محدودي از داستان به كشمكش جسماني اختصاص دارد و كشم كش­هاي دروني (عاطفي،ذهني و اخلاقي) در قالب گفتگو و تك ­گويي نقش گسترده­تري را ايفا مي­كنند. در تحليل دو شخصيت اصلي نيز ديده مي­شود كه اسفنديار كشمكش­ هاي فراواني با دوست و دشمن دارد و علاوه بر كشمكش­ هاي بيروني، وي دچار كشمكش دروني است اما تنها كشمكش حقيقي رستم در اين داستان، با اسفنديار است. در انتها ويژگي­هاي كشمكش نمايشي به عنوان خلاقانه­ترين نوع كشمكش در اين مقاله معرفي شده است. بدين­گونه كه شاعر براي برجسته سازي و عينيت بخشيدن به تقابل و كشمكش ميان شخصيت­ها، كشمكش زباني و جسمي (ديالوگ و اكشن) را با يكديگر همراه مي­كند. اين همراهي و ملازمت ميان گفتگو و عمل موجب جذابيت و تأثيرگذاري بيشتر بر مخاطب مي­شود.

The story of Rostam and Esfandiar is one of the most technical stories in terms of plot, characterization, and dialogue, which, after centuries, corresponds to the style of modern fiction. In this research, an attempt has been made to explain and analyze the moral characteristics of Rostam and Esfandiar based on their conversations and conflicts. The multiplicity of dialogues in the story gives the storyteller more opportunity to address the concerns, conflicts, and moods, and helps him uncover the hidden layers of the characters. Reading this story makes it clear that a limited part of the story is devoted to physical conflict, and internal conflicts play a broader role in the form of dialogue and monologue. Analysis of the two main characters also shows that although both characters have many internal and external conflicts, both adhere to their intellectual and doctrinal principles and do not retreat from them. Finally, the characteristics of dramatic conflict are introduced as the most