پديد آورندگان :
اورعي، نرگس دانشگاه فردوسي مشهد - دانشكده علوم تربيتي و روان شناسي ، مشهد، ايران , صنعت جو، اعظم دانشگاه فردوسي مشهد - دانشكده علوم تربيتي و روان شناسي - گروه علم اطلاعات و دانش شناسي، مشهد، ايران , آهنچيان، محمدرضا دانشگاه فردوسي مشهد - دانشكده علوم تربيتي و روان شناسي - گروه مديريت آموزشي، مشهد، ايران
كليدواژه :
آموزش , برنامه درسي , علم اطلاعات و دانش شناسي , كتابداري , هوشمندي رقابتي
چكيده فارسي :
هدف: هدف از انجام اين پژوهش ارائه الگويي براي درس هوشمندي رقابتي در برنامه آموزشي علم اطلاعات و دانش‌شناسي از طريق ترسيم تصوير وضعيت هوشمندي رقابتي در عرصه بين‌المللي از منظر پژوهش و آموزش و همچنين كسب نظر خبرگان است.
روش كار: پژوهش حاضر با رويكرد چند روشي و بهره‌گيري از روش تحليل محتواي كمي در سه بخش صورت پذيرفته است. جامعه اول اين پژوهش، كليه توليدات علمي نمايه شده در پايگاه استنادي وب آو ساينس از سال 1945 تا سال 2018 است. در بخش دوم در بين كشورهاي توليدكننده آثار علمي پايگاه استنادي وب آو ساينس در حوزه علم كتابخانه و اطلاعات نمونه‌گيري هدفمند صورت گرفت و برنامه درسي دانشكده‌ها و يا گروه‌هاي علم كتابخانه و اطلاعات كشوري كه بيشترين توليدات علمي را در حوزه هوشمندي رقابتي داشت، مورد تحليل محتوا قرار گرفت (52 دانشگاه، جامعه دوم پژوهش بود). پس از تحليل محتواي برنامه درس هوشمندي رقابتي در پنج دانشگاه، الگوي درس تدوين شد. جامعه سوم پژوهش، خبرگان و استادان علم اطلاعات و دانش‌شناسي هستند. داده‌هاي اين پژوهش از طريق سياهه وارسي محقق ساخته و بر اساس مشاهده مستقيم و همچنين پرسشنامه به دست آمد. براي تجزيه و تحليل داده‌ها از آماره‌هايي مانند فراواني و درصد و آزمون نسبت استفاده شد.
يافته‌ها: يافته‌هاي پژوهش نشان داد كه حوزه علم كتابخانه و اطلاعات، بيشترين ميزان توليدات علمي را در موضوع هوشمندي رقابتي به خود اختصاص داده است. بيشترين توليدات در سال 2016 بوده و كشور آمريكا در زمينه اين توليدات پيشتاز بوده است. دانشگاه‌هاي گرانادا و غرب اوراسيا در اين زمينه بيشترين سهم مشاركت را داشته‌اند. جين، واقان، بوتيلير و سيمون پر توليدترين افراد در اين حوزه بوده‌اند. توليدات علمي بيشتر در قالب مقاله بوده و ميزان استناد به اين آثار در سال 2018 به بيشترين مقدار خود رسيده است. هوشمندي رقابتي در اكثر دانشكده‌ها و گروه‌هاي آموزشي علم كتابخانه و اطلاعات در كشوري كه بيشترين ميزان توليدات علمي را دارد، تدريس مي‌شود. در الگوي درس هوشمندي رقابتي براي رشته علم اطلاعات و دانش‌شناسي كه بر اساس دانشگاه‌هاي آمريكا پيشنهاد شد مواردي مانند نام، تعداد واحد، سرفصل‌ها و نظاير اين مورد توجه قرار گرفت و سپس ارائه اين درس و الگوي آن مورد تأييد خبرگان واقع شد.
نتيجه‌گيري: نتايج حاكي است كه فقدان حضور ايران و ايرانيان در عرصه هوشمندي رقابتي در علم اطلاعات و دانش‌شناسي بسيار آشكار است. موافقت خبرگان و استادان رشته علم اطلاعات و دانش شناسي با وجود اين درس نشان از علاقمندي آن‌ها به مرزگستري رشته و كسب سهم بيشتر در بازار كار است.
چكيده لاتين :
The purpose of this research is to present a model for the competitive intelligence course in the Knowledge and Information Science curriculum by drawing a picture of the status of competitive intelligence in the international arena from the perspective of research and education as well as obtaining expert opinion.
Methodology: This research used a mixed approach and quantitative content analysis is done in two parts. The first population of this research is all the scientific productions indexed at WOS Database from 1945 to 2018. In the second part, among the countries that produce scientific works in the field of library and information science, purposive sampling was done and the curriculum of library and information science schools of the country with the most scientific products in the field of competitive intelligence was analyzed (52 universities, the second population research). After analyzing the content of the competitive intelligence curriculum at five universities, the curriculum model was developed. The third research community consists of experts and professors of information science and science. The data from this study was collected through two researcher-made checklists and one questionnar. For data analyzing, statistics such as frequency, percentage and ration test were used.
Findings: The results of the research showed that the fields of Librarianship and Information Science, Business, Computer, Chemistry, Engineering are concerned with Competitive Intelligence, respectively. But, the field of information science and librarianship has the highest scientific output in the subject of competitive intelligence. Most of the products are in 2016, and the United States has been the leading supplier of these products and Spain ranks second and Brazil third in the competitive intelligence field. Universities in Grenada and West Eurasia have had the most number of participants in this field. Jin, Vaughan, Bouthollier, Wiley, and Simon have the most products. Scientific products are more in the form of paper and then books. Most of the citations given to scientific productions are in the topic of intelligence 220 and it happened in 2018. Competitive intelligence is taught in most schools and educational departments of library and information science in the country with the highest scientific output. In the model, the name, syllabus, etc. were considered and this model was approved by experts.
Conclusion: The results indicate that the lack of Iran and Iranians in the field of competitive intelligence in Knowledge and Information Science is very clear and it is necessary that this issue is considered in the curriculum of Knowledge and Information Science. The agreement of the information and knowledge experts is an indication of their interest in the extent of the frontier of the field and in gaining more market share
