پديد آورندگان :
روحي، ابراهيم سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي كردستان - بخش تحقيقات علوم زراعي و باغي، سنندج، ايران , نصرالله بيگي، محمد بهرام سازمان جهاد كشاورزي استان كردستان , وفابخش، جواد سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي خراسان رضوي - بخش تحقيقات علوم زراعي و باغي، مشهد، ايران , سهرابي، شهريار سازمان جهاد كشاورزي استان كردستان , فاتحي، شهريار سازمان جهاد كشاورزي استان كردستان , سايه ميري، جمال سازمان جهاد كشاورزي استان كردستان , محمدياني، محمد طاهر سازمان جهاد كشاورزي استان كردستان , نيك سرشت، غلامرضا سازمان جهاد كشاورزي استان كردستان , يعقوب نژاد، فرهاد سازمان جهاد كشاورزي استان كردستان , شريفيان، ميثم سازمان جهاد كشاورزي استان كردستان
كليدواژه :
اﻗﻠﯿﻢ ﺳﺮد و ﻣﻌﺘﺪل ﺳﺮد , ارﻗﺎم دﯾﻢ ﮔﻨﺪم , ﻋﻤﻠﮑﺮد داﻧﻪ , ﻣﺰارع ﻧﻤﺎﯾﺸﯽ
چكيده فارسي :
يكي از چالش هاي اصلي توليد در اراضي تحت كشت گندم ديم عدم پايداري توليد است. به نظر مي رسد از دلايل اساسي اين ناپايداري كم بودن تنوع ژنتيكي و عدم اعمال صحيح اصول به زراعي است. به منظور بررسي تنوع ژنتيكي و اثر ضريب نفوذ ارقام جديد گندم ديم و در راستاي اجراي پروژه ارتقاي امنيت غذايي در سيستم هاي غلات محور ديم يك تحقيق سه ساله در طي سال هاي 98-1395 انجام شد. براي اين منظور ارقام معرفي شده جديد همراه با ارقام شاهد سرداري و يا آذر2 در دو منطقه سرد و معتدل سرد در قالب مزارع نمايشي كشت و با رعايت نكات به زراعي مطابق با دستورالعمل هاي موجود، مورد ارزيابي قرار گرفتند. نتايج بررسي در مزارع نمايشي مناطق سرد نشان داد كه طي سه سال متوالي با شرايط اقليمي متفاوت از لحاظ ميزان بارندگي و دما رقم واران با متوسط توليد 1736 كيلوگرم دانه در هكتار داراي 23 درصد افزايش عملكرد نسبت به سرداري با توليد 1406 كيلوگرم دانه در هكتار بود. بعد از آن ارقام باران، اوحدي، هما و آذر2 به ترتيب با عملكرد با 1664، 1549، 1496 و 1482 كيلوگرم دانه در هكتار از برتري 18، 10، 6 و 5 درصدي نسبت به رقم سرداري برخوردار بودند. در منطقه معتدل سرد نيز كه غالباً رقم آذر2 كشت مي شود، مشاهده شد كه ارقام واران، ريژاو، اوحدي، باران و پرآو به ترتيب با ميانگين عملكرد دانه 2820، 2322، 2196، 2196 و 2193 كيلوگرم در هكتار به ترتيب داراي 42، 17، 11، 11 و 11 درصد افزايش عملكرد نسبت به شاهد آذر2 با عملكرد دانه 1983 كيلو گرم در هكتار بودند. بنابراين در اقليم سرد استان كردستان ارقام واران و باران و در اقليم معتدل سرد استان ارقام واران، ريژاو (در مناطق كم ارتفاع)، اوحدي و باران براي كاشت توصيه مي شوند.
چكيده لاتين :
One of the main production challenges of rainfed wheat is its instability. It seems that the main reasons for this instability are the weakness of genetic diversity and weak operation of agrotechnical methods causing its performance to fluctuate constantly. In order to evaluate genetic diversity and impact of the penetration coefficient of new wheat cultivars in the rainfed areas of Kurdistan province, a study was conducted by developing demonstration farms during the three cropping years 2015-2016 to 2017-2018. For this purpose, the newly released wheat cultivars were transferred to the lands in two cold and moderate cold regions in the form of demonstration farms and were evaluated along with the conventional or local cultivars using common agronomic practices based on instructions of experts. The results showed that during three consecutive years with different climatic conditions in terms of precipitation and temperature, Varan cultivar with grain yield of 1736 kgha-1 and 23% increase in yield, had a significant advantage over Sardari (local check) with grain yield of 1406 kgha-1. Other best cultivars were Baran, Ouhadi, Homa and Azar 2 with grain yield of 1664, 1549, 1496 and 1482 kgha-1, respectively, with grain yield advantages of 18, 10, 6 and 5% compared to Sardari. In moderate cold region, where Azar 2 cultivar is often cultivated, Varan, Rizhav, Ouhadi, Baran and Parav cultivars had mean grain yields of 2820, 2322, 2196, 2196 and 2193 kgha-1, respectively with 42, 17, 11, 11 and 11% increase in grain yield compared to Azar 2 as the local check cultivar with the grain yield of 1983 kgha-1. Therefore, Varan and Baran varieties are recommended for cultivation in cold regions and Varan, Reijaw (in low altitude regions), Ouhadi and Baran are recommended for cultivation moderate the cold regions of Kurdistan province.
