واكاوي طرح‌واره‌هاي تصويري در سورۀ مباركۀ نمل با رويكرد زبان‌شناسي شناختي

طرح‌واره‌هاي تصويري، يكي از راهكارهاي شناخت معنا و مفاهيم انتزاعي در حوزۀ زبان‌شناختي است كه بر پايۀ استعاره مفهومي بنا شده است؛ بنابراين، هر استعاره‌اي طرح تصوير گسترده‌‌اي را در خود گنجانده است. قرآن كريم مملو از مفاهيم انتزاعي است كه بررسي آنها در فهم مقصودش تأثير بسزايي دارد؛ بنابراين، پژوهش حاضر با بررسي انواع طرح‌واره‌هاي تصويري در سورۀ نمل به‌منظور تبيين معاني پنهان و زيبايي‌هاي نهفته در آن انجام شده كه با استناد از رويكرد زبان‌شناختي، به روش توصيفي‌تحليلي، تصوير مفهوم‌هاي انتزاعي را در قالب عيني ارائه كرده است. دستاورد‌هاي پژوهش حاكي از آن است كه سه نوع طرح‌وارۀ حجمي، حركتي و قدرتي در بافت داستاني اين سوره به كار رفته است. تصويري از مفهوم‌هاي انتزاعي «وحي، سرعت، بي‌اعتنائي، ذلت» با طرح‌وارۀ حركتي ترسيم شده‌ كه با تجربه‌هاي انسان كاملاً سازگار است. مفاهيم انتزاعي ديگري ازجمله «ظلم، عذاب، رحمت، كردارناپسند، شك، دلتنگي و نيكي» با طرح‌وارۀ حجمي نمود يافته‌اند. همچنين، مفاهيم «بت‌پرستي و ظلم» به‌مثابۀ سدّ و مانعي در مسير حركت به تصوير درآمده‌اند؛ اين تصاوير با زندگي روزمره و تجربه‌هاي انسان همانندسازي شده‌اند؛ بنابراين، زمينۀ درك بهتر اين مفاهيم پيچيدۀ انتزاعي براي مخاطب فراهم شده است.