فرصت‌ها و چالش‌هاي پيش‌روي قدرت نرم جمهوري اسلامي ايران پس از خروج نيروهاي آمريكا از افغانستان

Opportunities and challenges facing the soft power of the Islamic Republic of Iran after the withdrawal of US troops from Afghanistan

هدف اصلي مقاله حاضر بررسي فرصت‌ها و چالش‌هاي پيش‌روي قدرت‌نرم ايران بعد از خروج نيروهاي آمريكا از افغانستان، برمبناي ماتريس SWOT است. در همين راستا نيز سوالي كه مطرح مي‌شود اين است كه «قدرت نرم منطقه‌اي جمهوري اسلامي ايران پس از خروج نيروهاي آمريكا از افغانستان و حاكميت مجدد دولت طالبان در اين كشور، با چه فرصت‌ها و چالش‌هايي روبرو شده است؟» نتايج حاصل از تحقيق كه با رويكرد روشي توصيفي-تحليلي و كاربست مدل SWOT حاصل شده است، نشان مي‌دهد كه مواردي‌چون 1-نفوذ اقتتصاديِ بي‌بديل ايران در افغانستان؛ 2-امكان‌يابي تقويت همكاري‌هاي سه جانبه ايران، چين و روسيه و كاهش نفوذ آمريكا؛ 4-ابزار فشار و قدرت بازدارندگي لشكر فاطميون؛ و 4- نارضايتي‌عمومي از عملكرد بايدن در افغانستان و وضعيت جديدِ رسانه‌اي ايجاد شده به‌نفع ايران، فرصت‌هاي لازم جهت اعمال قدرت نرم ايران و ايفاي نقش برتر در منطقه را فراهم كرده است. در اين ميان اما چالش‌هايي نيز همچون 1-قوم‌گرايي طالبان؛ 2-امكان نفوذ انديشه‌هايي چون داعش و دولت اسلامي ولايت خراسان در طالبان؛ 3- امكان رويكرد قهرآميز طالبان نسبت به شيعيان؛ و 4-نفوذ دولت‌هاي پاكستان، قطر و تركيه در متن تحولات افغانستان، از جمله مورادي است كه نفوذ قدرت‌نرم جمهوري‌اسلامي‌ايران را با مشكل رو برو خواهد كرد.

The main purpose of this article is to examine the opportunities and challenges facing Iran's soft power after the withdrawal of US troops from Afghanistan, based on the SWOT matrix. In this regard, the question that arises is "What opportunities and challenges does the soft power of the Islamic Republic of Iran face after the withdrawal of US forces from Afghanistan and the re-establishment of the Taliban government in this country ?" The results of the research, which has been obtained by descriptive-analytical method approach and application of SWOT model, show that cases such as: 1- Iran's irreplaceable economic influence in Afghanistan; 2- Enabling the strengthening of trilateral cooperation between Iran, China and Russia and reducing US influence; 4- Instruments of pressure and deterrent power of Liwa Fatemiyoun; an‎d 4. Public dissatisfaction with Biden's performance in Afghanistan and the new state of the media created in Iran's favor have provided opportunities for Iran to exercise soft power and play a leading role in the region. Meanwhile, there are also challenges such as 1. Taliban ethnicity; 2- The possibility of influencing ideas such as ISIS and the Islamic State of Khorasan province in the Taliban; 3- The possibility of the Taliban's coercive approach towards the Shiites; 4. The influence of the governments of Pakistan, Qatar and Turkey in the context of the developments in Afghanistan is one of the obstacles and threats to the influence of the soft power of the Islamic Republic of Iran.