روابط ساختاري خطرپذيري و دشواري در نظم‌بخشي هيجان با گرايش به عود اعتياد در بيماران تحت درمان نگه‌دارنده با متادون: نقش ميانجي تحمّل آشفتگي و انعطاف‌پذيري شناختي

Structural Relationships of Risk-Taking and Difficulty in Emotion Regulation with Tendency to Addiction Relapse in Patients Undergoing Methadone Maintenance Treatment: Mediating Role of Distress Tolerance and Cognitive Flexibility

هدف: هدف اين پژوهش بررسي روابط ساختاري خطرپذيري و دشواري در نظم‌بخشي هيجان با گرايش به عود اعتياد در بيماران تحت درمان نگه‌دارنده با متادون با توجه به نقش ميانجي تحمّل آشفتگي و انعطاف‌پذيري شناختي بود. روش: طرح پژوهش، توصيفي-همبستگي از توع معادلات ساختاري بود. جامعه آماري شامل كليه معتادان تحت درمان نگه‌دارنده با متادون شهر رشت درسال 1398 بودند. تعداد 260 نفر به روش نمونه‌گيري متوالي انتخاب شدند. جمع‌آوري داده‌ها از طريق آزمون‌هاي انعطاف‌پذيري شناختي، تحمل آشفتگي، دشواري در نظم‌بخشي هيجاني، خطرجويي و مقياس كوتاه ولع مصرف مواد انجام شد. يافته‌ها‌: الگوي نهايي پس از اصلاح (يعني حذف مسير دشواري در نظم‌بخشي هيجان به سمت گرايش به عود اعتياد) و آزاد كردن تعدادي از خطاهاي كوواريانس برازش خوبي با داده‌ها داشت. نتايج نشان داد كه ضرايب مسير مستقيم بين خطرپذيري با انعطاف­پذيري شناختي و تحمل آشفتگي، منفي و معني­دار و با گرايش به عود اعتياد، مثبت و معني­دار است. همچنين مسير مستقيم بين دشواري در نظم­بخشي هيجان با انعطاف­پذيري شناختي و تحمل آشفتگي، منفي و معني­دار بود. رابطه متغيرهاي ميانجي، يعني انعطاف­پذيري شناختي و تحمل آشفتگي با گرايش به عود اعتياد، منفي و معني­دار بود. مسيرهاي غيرمستقيم خطرپذيري و دشواري در نظم‌بخشي هيجان به سوي گرايش به عود اعتياد از طريق ميانجي‌گري انعطاف‌پذيري شناختي و تحمل آشفتگي معني‌دار بودند. نتيجه‌گيري: رفتارهاي خطرجويانه و توانايي اندك در تنظيم هيجانات شديد، ماشه‌چكان عوداعتياد هستند و پيشنهاد مي‌شود در برنامه درماني معتادان تحت درمان مهارت‌هاي تقويت كنندۀ كنترل رفتاري و تنظيم هيجان گنجانده شده و مداخلاتي براي بهبود انعطاف‌پذيري شناختي و افزايش تحمل آشفتگي طرح‌ريزي گردد.

Objective: The aim of this study was to investigate the structural relationships between risk-taking and difficulty in emotion regulation with a tendency to addiction relapse in patients undergoing methadone maintenance therapy with respect to the mediating role of distress tolerance and cognitive flexibility. Method: The research design was descriptive-correlation of structural equations. The statistical population included all addicts undergoing methadone maintenance treatment in Rasht City in 2019. A sample of 260 subjects were selected by consecutive sampling method. Data were collected through cognitive flexibility, distress tolerance, difficulty in emotional regulation, risk-taking tests and brief substance craving scale. Results: The final model after correction (i.e., eliminating the difficulty in emotion regulation path towards the tendency to relapse) and releasing a number of covariance errors fit well with the data. The results revealed that the direct path coefficients between risk-taking with cognitive flexibility and distress tolerance are negative and significant and with a tendency to addiction relapse are positive and significant. Also, the direct path between difficulty in emotion regulation with cognitive flexibility and distress tolerance was negative and significant. The relationship between mediating variables, namely cognitive flexibility and distress tolerance with the tendency to addiction relapse was negative and significant. Indirect pathways of risk-taking and difficulty in emotion regulation toward the tendency to addiction relapse through mediation of cognitive flexibility and distress tolerance were significant. Conclusion: Risky behaviors and low ability to regulate intense emotions are the triggers of addiction relapse and it is suggested that booster skills of behavioral control and emotion regulation be included in the therapeutic program for addicts undergoing treatment and interventions are planned to improve cognitive flexibility and increase distress tolerance.