عنوان مقاله :
تبيين سازگاري ميان پذيرش رجعت و انكار تناسخ از منظر صدرالمتألهين
عنوان به زبان ديگر :
An Explanation of the Compatibility of Accepting Return and Rejecting Reincarnation from the Perspective of Sadr al-Muta'allehin
پديد آورندگان :
بهرامي، ندا دانشگاه آزاد اسلامي واحد تهران مركزي - فلسفه و كلام اسلامي، ايران , گوهري، عباس دانشگاه آزاد اسلامي واحد تهران مركزي - فلسفه و كلام اسلامي، ايران
كليدواژه :
تناسخ , رجعت , صدرالمتألهين , سازگاري
چكيده فارسي :
«رجعت» و «تناسخ» از موضوعات بحث‌برانگيز در فلسفه و كلام شيعي است. برخي معتقدند كه چون تناسخ باطل است، پس رجعت هم به‌دليل مشابهت با آن، مردود و باطل است. صدرالمتألهين نيز در آثار خود به‌ويژه «اسفار اربعه»، تناسخ را با استفاده از ادله عقلي رد كرده؛ ولي در باب اثبات عقلي رجعت كه از مدافعان آن است، سخني به ميان نياورده و به رواياتي بسنده كرده است. اما سؤال اصلي اين است كه: چگونه صدرالمتألهين بين اين دو جمع كرده؛ حال آنكه علي‌الظاهر ابطال تناسخ مستلزم ابطال رجعت نيز هست؟ در طي پژوهش با رويكرد توصيفي ـ تحليلي و با هدف پاسخ به شبهات كساني كه آراي اين فيسلوف بزرگ را متناقض مي‌دانند، اين فرضيه اثبات مي‌شود كه اين دو مقوله با يكديگر سازگارند و رد يكي لزوماً به‌معناي بطلان ديگري نيست. بنابراين با استفاده از براهين عقلي ايشان در رد تناسخ، همچون امتناع اعاده معدوم بعينه، امتناع بازگشت موجود بالفعل به حالت بالقوه، و اين‌هماني، مي‌كوشيم رجعت را اثبات كنيم.
چكيده لاتين :
"Return" and "reincarnation" are controversial topics in Shiite philosophy and theology. Some believe that because reincarnation is invalid, return should be rejected and invalidated as well because of its similarity to reincarnation. Using rational arguments in his works, especially "Asfar Arba'a", Sadr al-Muta'allehin has rejected reincarnation; however, he has not said anything about the rational proof of the return, which he defends, and has just mentioned some narrations in this regard. But the main question is: how has Sadr al-Muta'allehin combined these two topics when, apparently, the annulment of reincarnation requires the annulment of the return? Using the descriptive-analytical method and with the aim of answering the doubts of those who consider the views of this great philosopher contradictory, the research confirms the hypothesis that these two categories are compatible with each other and rejecting one does not necessarily mean invalidating the other. Therefore, we try to prove return by using his rational arguments in rejecting reincarnation, such as refusing the coming back of non-existent to itself, refusing the return of the actual being to the potential being, and the sameness.
