تحليل انتقال قيمت گوشت مرغ در استانهاي منتخب بر اساس نظريه قيمت گذاري آربيتراژ: كاربرد رويكرد معادلات همزمان با دو آستانه متغير

Analysis of poultry meat price transmission in selected provinces based on arbitrage pricing theory:Application of simultaneously equations approach with two variable thresholds

مسائل و چالش­هاي پيش آمده در چند سال گذشته نشان دهنده اهميت انتقال قيمت در راهبرد­هاي سياستي است. انتقال سريع قيمت دستاورد بازار رقابت كامل بوده و يكي از نشانه ­هاي آن به شمار مي­آيد. با توجه به تغييرپذيري ­هاي به­ وجود آمده در طرف تقاضا گوشت مرغ و اهميت بازار آن، هدف اين پژوهش بررسي و ارزيابي انتقال قيمت اين محصول بين چهار استان تهران، مازندران، گيلان و اصفهان است. از قيمت­هاي ماهانه در استان­هاي منتخب طي سال­هاي 1382 تا 1397 به عنوان داده­هاي تحقيق استفاده شد. براي ارزيابي چگونگي انتقال قيمت بين بازار­هاي منتخب، دستگاه معادله ­هاي همزمان تابلويي استفاده شد. ضرايب الگو به روش حداقل مربعات سه مرحله­ اي برآورد گرديد. نتايج نشان داد كه انتقال قيمت در بازارهاي تهران-مازندران و مازندران-اصفهان متقارن است. اما در بازارهاي اصفهان- مازندران، گلستان- اصفهان و مازندران- گلستان عدم تقارن وجود دارد. همچنين آربيتراژ در بازار بين مازندران- گلستان و اصفهان- گلستان در سطح يك درصد معني­دار است. همچنين نتايج تحقيق نشان داد كه اگر تفاوت قيمت ايجاد شده ناشي از عدم تقارن بين قيمت دو بازار بيشتر از ميزان هزينه حمل گوشت مرغ بين بازار مازندران- گلستان و اصفهان- گلستان باشد، سود، انگيزه لازم را جهت انجام مبادله بين دو استان را براي آربيتراژگران فراهم مي­كند. فعاليت آربيتراژگران بازارهاي مرغ موجب تعديل قيمت طي براي يك دوره مي­شود. بنابر يافته­ هاي اين پژوهش، براي بررسي انتقال قيمت بين بازارها تنها به جهت تغييرها توجه نشده بلكه اندازه تغيير نيز توجه شود.

The problems that have arisen in the last few years show the importance of Price transmission in policy strategies. Price transmission is a market achievement of perfectly competitive and is one of its signs. Considering the changes in the demand for chicken meat and the importance of its market, the purpose of this article is to investigate the price transmission of this product between the four provinces of Tehran, Mazandaran, Gilan, and Isfahan. Monthly prices in selected provinces from 2003 to 1397 were used as research data. A panel threshold simultaneous equations system was used to evaluate how prices were transferred between selected markets. Pattern coefficients were estimated by the three-step least squares method. The results showed that price transmission in Tehran-Mazandaran and Mazandaran-Isfahan markets is symmetric. But in Isfahan-Mazandaran, Golestan-Isfahan, and Mazandaran-Golestan markets is asymmetry. Also, arbitrage in the market between Mazandaran-Golestan and Isfahan-Golestan is significant at the level of 1%. The results also showed that if the resulting differences in prices are bigger than the momentum of the price between two markets and also than the cost of the inter-provincial chicken transportation, the profit made on this exchange provides arbitragers an incentive to conduct this exchange between two provinces. The activity of arbitrators in chicken markets adjusts the price for a period. Based on the findings of this study, to examine the price transmission between markets, not only the changes but also the size of the changes should be considered.