حوزه معنايي «وحدت» در نهج البلاغه

Semantic Field of Unity in Nahj al-Balaghah

يكي از مفاهيم اساسي در كلام و انديشه امام علي(ع) «وحدت» است چنان كه در نهج البلاغه به عزت و اقتدار امّت اسلامي در سايه وحدت تأكيد شده است. گرچه واژه «وحدة» در نهج البلاغه به معناي همبستگي و اتحاد به كار نرفته است؛ ولي تركيب ها و تعبيرهاي متنوعي در حوزه معنايي «وحدت» وجود دارد كه با توجه به بافت موقعيتي و شرايط گوناگون سياسي و اجتماعي، ذهن مخاطب را به سمت مسأله حياتي وحدت سوق مي دهد. اين مقاله، واژگان و تركيب هاي حوزه معنايي وحدت و مفاهيم و مصاديق آن را مورد بررسي و تحليل معناشناختي قرار داده است و كوشيده است با روش توصيفي – تحليلي و بر اساس علم معناشناسي، مؤلفه هاي معنايي و دلالت هاي بافتي واژگان و تركيب هاي حوزه معنايي وحدت را در دو بخش «تركيب هاي دالّ بر اتحاد مطلوب» و «تركيب هاي دالّ بر اتحاد نامطلوب» و نيز رابطه معنايي «باهم آيي» بررسي و تحليل نمايد و بيان كند كه مفاهيمي چون همكاري، سازش و اصلاح و مصاديقي همچون وحدت عقيدتي، اجتماعي، سياسي و عاطفي در مقوله وحدت نقش آفريني كرده اند و با توجه به بافت مي توانند بار معنايي مثبت يا منفي داشته باشند.

One of the basic concepts in the words and thoughts of Imam Ali is "unity", as in Nahj al-Balaghah, the dignity and authority of the Islamic nation (Ummah) is emphasized in the shadow of unity. Although the word "unity" is not used in Nahj al-Balaghah as solidarity, there are various combinations and interpretations in the semantic field of "unity". Considering the situational context and the various political and social conditions, it leads the audience's mind towards the vital issue of unity. This paper examines and semantically analyzes the vocabulary and combinations of the semantic field of unity and its concepts and examples. Using descriptive-analytical method and semantics, it has tried to examine and analyze the semantic components and contextual implications of vocabulary and combinations of the semantic field of unity in two sections of “ combinations indicating favorable unity” and “combinations indicating unfavorable unity”. It also examines and analyzes “collocation relation” to express the fact that concepts of cooperation, compromise and reform and examples such as ideological, social, political and emotional unity have played a role in the field of unity and can have a positive or negative semantic load according to the context.