بررسي روايات و آراء رجاليان دربارۀعبد الله بن خداش (ضمن ارزيابي جايگاه او بين راويان متهم به غلو در رجال نجاشي)

عبدالله بن خِداش المَهري (البصري) يكي از راويان صاحب تأليف بوده كه روايات او در الكافي، تهذيب الأحكام و ساير جوامع روايي انعكاس يافته‌است. اين راوي از سوي نجاشي متهم به غلو گرديده، درحالي كه از سوي شيخ كشي توثيق شده و همچنين از مشايخ حديثي صفوان بن يحيي بوده و از اين جهت نيز مشمول توثيقات عام است. در اين تحقيق ضمن ارزيابي جايگاه ابنخداش بين راويان متهم به غلو در رجال نجاشي، از طريق بررسي دقيق اقوال رجال‌شناسان درباره او و واكاوي اسناد و مضمون رواياتش، به اين نتيجه دست مي‌يابيم كه اولاً ابن‌خداش جزء راوياني است كه مستقيماً از سوي نجاشي، متهم به غلو شده، ثانياً با تتبع و بررسي به عمل آمده در روايات موجود از ابن‌خداش، سخني كه دال برغلو باشد، مشاهده نشد و مي‌توان گفت كه روايات او، به فرض صحت انتساب او به غلو، بخوبي گزينش و پالايش شده‌اند. بعلاوه با توجه به وجود روايات فقهي از او كه نقطۀ مقابل اباحي‌گري است، و نيز برخي روايات اعتقادي وي كه در مخالفت با عقايد غلات مي‌باشد، مي‌توان در نسبت غلو به وي از جنبه‌هايي، ترديد نمود. ثالثاً، روايات او داراي مويداتي نيز مي‌باشد، لذا وجود ابن‌خداش در سند اين روايات، باعث كنار گذاشتن اين روايات نمي شود.