پديد آورندگان :
نجفي، بنفشه دانشگاه پيام نور - گروه اقتصاد، تهران، ايران , خداداد كاشي، فرهاد دانشگاه پيام نور - گروه اقتصاد، تهران، ايران , سوري، علي دانشگاه تهران - گروه اقتصاد، تهران، ايران , موسوي جهرمي، يگانه دانشگاه پيام نور - گروه اقتصاد، تهران، ايران
كليدواژه :
مصرف مستقيم و غير مستقيم آب , رد پاي آّب , تجارت آب مجازي , جداول داده ستانده
چكيده فارسي :
شناخت محتواي آب محصولات صادراتي و وارداتي در تجارت بين الملل، نقش مؤثري در مديريت بهينه آب در ايران، به عنوان كشوري كم آب دارد. هدف محوري اين مطالعه شناسايي تراز تجاري محتواي آب محصولات در تجارت خارجي ايران است. بدين منظور، با استفاده جداول داده ستانده 1395و با توجه به روابط متقابل و وابستگي بين بخش هاي عمده اقتصادي شامل كشاورزي، معادن، صنايع كارخانه اي، توليد برق و گاز، تصفيه، تأمين و پسماند آب، ساختمان، خدمات، شاخص رد پاي آب، خالص واردات و برخي شاخص هاي مرتبط به مصرف آب، محاسبه شده است. نتايج پژوهش نشان مي دهد، در سال 1395، ايران وارد كننده خالص آب مجازي بوده است. با وجودي كه بخش كشاورزي بيشترين ردپاي ملي آب و معادل89 درصد را داراست، ولي با توجه به ماتريس ضريب مبادله، افزايش مصرف آب در اين بخش تأثير بسيار اندكي در افزايش مصرف آب ساير بخش ها دارد. بخش صنايع كارخانه اي پس از بخش كشاورزي، بالاترين شدت مصرف آب غير مستقيم را با مقدار 3.5 متر مكعب به ميليون ريال داشته و افزايش مصرف آب در اين بخش، بيشترين اثر گذاري را بر افزايش مصرف آب در اقتصاد دارد، به طوري كه افزايش يك واحد مصرف آب در اين بخش، مصرف آب بخش كشاورزي را 7 برابر و مصرف آب كل كشور را 9 برابر افزايش مي دهد. پس از بخش كشاورزي، بيشترين مقدار محتواي آب مجازي(مصرف مستقيم و غير مستقيم آب) با ميزان 5.8 متر مكعب به ميليون ريال به بخش تصفيه، تأمين و پسماند آب، اختصاص داشته است. بخش خدمات كه بزرگترين صادر كننده خالص آب مجازي با مقدار217 ميليون متر مكعب بوده است، پس از كشاورزي بيشترين ردپاي آب را داراست
چكيده لاتين :
Understanding the water content of export and import products in international trade has an effective role in the optimal management of water in Iran as a country with water stress. The main purpose of this study is to identify the balance of water content of products in Iran's foreign trade. For this purpose, using the input-output tables - 2016 and considering the interrelationships and dependencies between major economic sectors including agriculture, mines, manufacturing, electricity and gas production, treatment, supply and wastewater, buildings, services and others, the Water footprint index, net import of virtual water and some indicators related to water consumption have been calculated. The results show that in 2016, Iran was a net importer of virtual water. Although the agricultural sector has the highest national water footprint ( 89%), according to the water consumption multiplier index, increasing water consumption in this sector has very little effect on increasing water consumption in other sectors. After the agricultural sector, the manufacturing sector has the highest intensity of indirect water consumption (3.5 cubic meters / million Rials), and the increase in water consumption in this sector has the greatest impact on increasing water consumption in the economy. So that the increase of one unit of water consumption in this sector increases the water consumption of the agricultural sector by 7 times and the water consumption of the whole country by 9 times. After the agricultural sector, the highest amount of virtual water content (direct and indirect water consumption) was allocated to the treatment, supply and wastewater sector(5.8 cubic meters / million Rials). The services and other sectors, which has been the largest net exporter of virtual water ( 217 million cubic meters), have the largest water footprint after agriculture.
