آمار كشتگان غزوه بني‌قُرَيظه: پژوهشي برپايه روش تحليل اسناد- متن

منابع روايي اسلامي آمارهاي گونا گوني از شمار كشتگان يهوديان در غزوه بني قريظه، عمدتا بين 400 تا 900 تن، ارائه مي كنند. به جز اندكي، بيشتر اقوال به صورت مرسل و غير مسند بيان شده اند. برخي از مورخان و محققان به آمارهاي يادشده با ديده تأييد نگريسته، شماري آن را انكار كرده و گروهي نيز درباره آن سكوت كرده اند. اين مقاله برآن است كه اقوال ياد شده را نخست تا حد امكان بر پايه روش تحليل اسناد- متن، تاريخ گذاري كرده، دوره و بستر ظهور آن‌ها را تعيين كند. سپس با بهره گيري از برخي ديگر از روايات مربوط به اين جنگ و اطلاعات تاريخي مرتبط همچون شمار قبايل و آمارها را تحليل و ارزيابي كند. از مجموع بررسي ها مي توان دريافت كه روايات اين آمارها، دست كم پس از آن كه اصل كشتار بني قريظه در بين مسلمانان پذيرفته شد، در نيمه نخست قرن دوم در مناطق متعدد اسلامي همچون مكه، مدينه، كوفه شيوع يافته و كمي بعدتر به شهرهايي همچون بغداد و بصره گسترش يافته‌است.