آسيب‌شناسي مصرف سواد رسانه‌اي در بين اقشار مختلف جامعه: مورد مطالعه استان هرمزگان

Pathology of Media Literacy Consumption among Different Strata of Society: The Case Study of Hormozgan Province

باتوجه به گستردگي فضاي مجازي و چالش‌هاي مواجه با اين فضا، بايست، ضمن توسعه‌ي سواد رسانه‌اي، نحوه‌ي مواجه با رسانه‌هاي موجود به‌طور دقيق و با همه‌ي ظرفيت‌، موردشناسايي و آسيب‌شناسي واقع شود. هدف اين مطالعه، آسيب‌شناسي مصرف سواد رسانه‌اي در بين اقشار مختلف جامعه بود. روش پژوهش كيفي و جامعه‌ي پژوهش شامل اقشار مختلف مردم در استان هرمزگان است. نتايج نشان داد، به‌طور كلي آسيب‌هاي سواد رسانه‌اي شامل پنج مقوله‌ي آسيب‌هاي ذهني-عقيدتي، آسيب‌هاي مالي، آسيب‌هاي رواني، آسيب‌هاي اجتماعي و آسيب‌هاي اخلاقي است. در اين بين، مقوله‌ي آسيب‌هاي ذهني-عقيدتي، آسيب‌هاي اجتماعي و آسيب‌هاي اخلاقي داراي بيشترين بسامد است و آسيب‌هاي مالي و آسيب‌هاي رواني در درجات بعدي قرار مي‌گيرند. شش مقوله‌ي ضعف در زيرساخت‌هاي ارتباطي، تبليغات رسانه‌اي معاند خارجي، ضعف در روابط انساني در جامعه، ضعف دانشي، ضعف در حوزه‌ي برنامه‌ريزي و نظارت ارگان‌هاي ارتباطي و اعتياد رسانه‌اي، دلايل بروز آسيب‌هاي سواد رسانه‌اي هستند. در اين ميان، مولفه‌هاي تبليغات رسانه‌اي معاند خارجي و ضعف دانشي داراي بيشترين بسامد هستند و ساير مولفه‌ها در درجات بعدي قرار مي‌گيرند. چهار مقوله‌ي ارتقاي دانش رسانه‌اي، ارتقاي روابط انساني رودررو در سطح جامعه، مديريت فضاي مجازي و تقويت انگيزه‌ي حمايت و بهره‌گيري از فضاي مجازي داخلي، راه‌كارهاي پيشگيري از آسيب‌هاي سواد رسانه‌اي هستند. مولفه هاي ارتقاي دانش رسانه‌اي و مديريت فضاي مجازي بيشترين برجسگي را در اين بين دارا هستند و مقوله هاي ارتقاي روابط انساني رودررو در سطح جامعه و تقويت انگيزه حمايت و بهره‌گيري از فضاي مجازي در درجات بعدي اهميت قرار مي‌گيرند.

The purpose of this study is the pathology of media literacy consumption among different strata of society in Hormozgan. Qualitative research method and research community includes different strata of Minab city. The results show that media literacy injuries include five categories of mental-ideological injuries, financial injuries, psychological injuries, social injuries and moral injuries. Among these, the categories of mental-ideological injuries, social injuries and moral injuries have the highest frequency and prominence, and financial injuries and psychological injuries are in the next degrees. Six categories of weakness in communication infrastructure, foreign media propaganda, weakness in human relations in society, lack of knowledge, weakness in the field of planning and monitoring of communication organs and media addiction are the causes of media literacy harms. Among these, the components of foreign dissident media advertising and lack of knowledge have the highest frequency and other components are in the next ranks. The four categories of promoting media knowledge, promoting face-to-face human relations at the community level, managing cyberspace and strengthening the motivation to support and use internal cyberspace are ways to prevent the harms of media literacy. The components of promoting media knowledge and cyberspace management are the most prominent among them, and the categories of promoting face-to-face human relations at the community level and strengthening the motivation to support and use cyberspace are of paramount importance.