تأثير ابعاد اقتصادي-اجتماعي بر جنگلزدايي: كاربرد اقتصادسنجي فضايي

The Effect of Socio-Economic Dimensions on Deforestation: Application of Spatial Econometrics

فعاليت‌هاي انسان قرن‌هاست كه منجر به تخريب جنگل‌ها شده است. در قرن بيست و يكم، جنگل‌زدايي يكي از عوامل اصلي تغييرات آب‌وهوا بوده است؛ چراكه جنگل‌ها از دلايل اصلي كاهش انتشار گازهاي گلخانه‌اي هستند. در نيم‌قرن گذشته كشورهاي نيمه جنوبي قاره آسيا به دليل تغيير ساختار اقتصادي، افزايش جمعيت و گسترش جهاني‌شدن، متحمل خسارت‌هاي عظيمي از مناطق جنگلي شده است. بر همين اساس در اين پژوهش، عوامل اقتصادي اجتماعي مؤثر بر تخريب جنگل با توجه به دادههاي موجود در 18 كشور منتخب در نيمه جنوبي قاره آسيا بين سالهاي 2005 تا 2015 با استفاده از اقتصادسنجي فضايي بررسي شد. نتايج آزمون‌هاي همبستگي فضايي نشان داد كه ناديده گرفتن اثرات همبستگي فضايي باعث خطاي تخمين برازش مي‌شود؛ همچنين نتايج برآورد مدل، فرضيه منحني محيطزيستي كوزنتس براي كشورهاي منتخب را با نقطه عطف 5107 دلار تأييد مي‌كند. مطابق با يافتههاي تحقيق، افزايش توليد ناخالص داخلي سرانه در ساير كشورها از طريق تحرك بين منطقهاي نهادههاي توليد موجب افزايش جنگلزدايي در كشور مورد نظر ميشود. افزايش نرخ ارز در ساير كشورها به دليل افزايش واردات محصولات جنگلي از ساير كشورها و عدم قطع منابع جنگلي داخلي موجب كاهش جنگلزدايي در كشور مورد نظر ميگردد. افزايش تراكم جمعيت و بيكاري در ساير كشورها به دليل كاهش فرصتهاي شغلي در ساير كشورها و افزايش مهاجرت به كشور مورد نظر و بهدنبال آن افزايش تقاضا براي غذا و افزايش تقاضاي زمين باعث افزايش جنگلزدايي در كشور مورد نظر شده است. در نهايت افزايش متغير شاخص توسعه انساني باعث كاهش جنگلزدايي در كشور مورد نظر شده است؛ ولي تغيير اين متغير در ساير كشورها تأثيري بر جنگلزدايي كشور مورد نظر نداشته است؛ لذا در دنيايي با رشد اقتصادي فزاينده، پيشنهاد ميشود بهمنظور تضمين جلوگيري از تخريب جنگلها در بهبود شاخص توسعه انساني؛ ريشه كن­ كردن معضل بيكاري و ريشهكن­كردن فقر تلاش‌ها مضاعف گردد. همانطور كه نتايج اين مطالعه نشان داد جمعيت تأثير مستقيم و معنيدار بر جنگلزدايي در كشورهاي منتخب داشت و با توجه به افزايش رشد جمعيت در سالهاي مختلف، پيشنهاد ميشود به مسئله جمعيت با نگاه به الزامات توسعه­ ي پايدار توجه بيشتري شود تا كاهش تخريب محيطزيست به خصوص جنگلزدايي را به همراه داشته باشد. چراكه بر اساس نتايج اين مطالعه عدم رشد سريع جمعيت موجب كاهش جنگلزدايي در كشورهاي منتخب ميگردد.

In the second half of the twenty-first century, economic change, population growth and globalization were the main factors driving the deforestation in the South Asian countries. To identify the effects due to socio-economic factors affecting deforestation in such countries, this study applied the spatial econometrics model based on data from 18 selected countries for the period between 2005 and 2015. The spatial correlation tests were showing that ignoring the effects of spatial correlation cause bias in results. The results of the model also confirmed the environmental Kuznets curve hypothesis for the selected countries with a turning point of $ 5,107. Our findings illustrated that increasing GDP per capita in neighbouring countries through interregional mobility of inputs of production will increase deforestation in the target country. The increase in the exchange rate in neighbouring countries due to the increase in imports of forest products and the non-cutting of domestic forest resources will reduce deforestation in the target country. Increased population density and unemployment in neighbouring countries due to reduced job opportunities and increased migration to the target country, followed by increased demand for food and increased land demand, led to increased deforestation in the target country. Finally, increasing the human development index variable has reduced deforestation in the target country. However, changing this variable in neighbouring countries has not affected the deforestation of the target country. Therefore, in a world with increasing economic growth, it is suggested that to prevent deforestation by improving the human development index, eradicating the problem of unemployment, and eradicating poverty redouble efforts. As the results of this study showed, the population had a direct and significant effect on deforestation in selected countries. Due to the increase in population growth in different years, it is recommended that the population issue be given more attention by looking at the requirements of sustainable development to reduce environmental degradation, mainly deforestation. Because according to the results of this study, the lack of rapid population growth reduces deforestation in selected countries.