بررسي مردم‌شناختيِ پوشاك زنان و دختران در قوم بختياري(براساس ديدگاه ون جنپ «مناسك گذار»)

Anthropological Study of Women and Girls' Clothing in the Bakhtiari People (According to Van Jenep's "Rites of Passage" Point of View)

هدف از اين پژوهش، بازتاب منزلت اجتماعي زنان بختياري از طريق پوشاك قبل از ازدواج، حين ازدواج و بعد از ازدواج مي ­باشد. در اين جستار بر اساس ديدگاه ون جنپ مردم­شناس و تحليل اين ديدگاه به پوشاك زنان بختياري مي­ پردازيم. در مناسك گذار، آداب گذر از يك موقعيت اجتماعي به موقعيت ديگر است كه به تناسب اقوام و فرهنگ­هاي مختلف ممكن است متفاوت باشد. در ايران، اقوام مختلفي وجود دارد كه مناسك گذار در هر يك از آنها، آداب متفاوتي دارد. اين مقاله با تمركز بر آداب و رسوم مردمان بختياري (يكي از اقوام ايران)، كوشيده است تا نوع پوشش دختران بختياري را در سه مرحله­ي قبل از ازدواج، حين ازدواج و بعد از ازدواج بررسي و تحليل كند. جستار حاضر به روش تلفيقي ميداني و كتابخانه ­اي، اسنادي و تحليل محتوايي است. نتايج جستار نشان مي­دهد زنان در فرهنگ بختياري پوشاك خود را بر اساس جايگاه و منزلت خود انتخاب كرده و به رنگ، تزيين پوشاك و متناسب با فصل­ هاي سال اهميت مي­ دهند و زنان و دختران بختياري با تغيير دادن نوع پوشش خود در هر مرحله از زندگي، موقعيت تازه­اي در روند اجتماع­ پذيري­ شان مي­ يابند. رنگ لباس و نوع پوشش دختران و زنان بختياري در هر مرحله از زندگي، بيانگر مسئوليت­ها و انتظاراتي است كه آنها در هر دوره از زندگي، مطابق با شرايط زيستي و طبيعي با آن مواجه مي ­شوند. نوع پوشش دختران بختياري و معناي متفاوت رنگ اين لباس­ها، فرهنگ آنها را متفاوت با ديگر اقوام ايراني جلوه داده است.

The purpose of this study is to reflect the social status of Bakhtiari women through clothing before marriage, during marriage and after marriage. In this article, based on the view of anthropologist Van Janp and analysis of this view, we will deal with Bakhtiari women's clothing. In rites of passage, the etiquette is the transition from one social situation to another, which may vary according to different ethnicities and cultures. In Iran, there are different ethnic groups, each of which has different rites of passage. This article focuses on the customs of the Bakhtiari people (one of the tribes of Iran), has tried to study and analyze the type of clothing of Bakhtiari girls in three stages before marriage, during marriage and after marriage. The present paper is a combination of field and library methods, documentation and content analysis. The results of the study show that women in Bakhtiari culture choose their clothes based on their position and status and pay attention to color, clothing decoration and appropriate to the seasons of the year, and Bakhtiari women and girls by changing the type of clothing in each stage of life finds a new position in the process of socializing. The color of clothes and the type of clothing of Bakhtiari girls and women at every stage of life, reflects the responsibilities and expectations that they face in each period of life, according to biological and natural conditions. The type of clothing worn by Bakhtiari girls and the different meaning of the color of these clothes have made their culture different from other Iranian ethnic groups.