شناسايي دانش‌هاي پيشران با كمك تكنيك فناوري كليدي و تحليل سلسله‌مراتبي در استان كرمانشاه

Identification of the Leading Knowledge of the Agricultural Sector Using Key Technology Techniques and AHP in Kermanshah Province, Iran

الگوي توليد دانش‌بنيان طي چند دهۀ اخير تمام مناسبات اقتصادي و اجتماعي را دگرگون نموده است. دستيابي به مزاياي اين الگو، در گرو توجه جدي به توليد، توزيع و انتشار دانش است. يكي از اساسي‌ترين و مهم‌ترين پيشنيازهاي تحقق الگوي توليد دانش‌بنيان به ويژه در مناطق در حال توسعه، انتخاب دانش پيشران است. ضرورت اين انتخاب به محدوديت‌هاي پيش روي جوامع برمي‌گردد. از سويي بودجه‌هاي دولتي با فشار فزايندۀ مخارج عمومي روبرو هستند و علم و فناوري هم به اين بودجه‌ها وابسته است و از سوي ديگر، هزينه‌هاي سرمايه‌گذاري در حوزه‌هاي مختلف دانش به طرز سرسام‌آوري در حال افزايش است. بنابراين، پيشبرد همزمان تمام شاخه‌هاي دانش براي هيچ كشوري حتي جوامع پيشگام و توسعه‌يافته نيز، امكان‌پذير نيست. مقاله حاضر با هدف شناسايي دانش پيشران بخش كشاورزي استان كرمانشاه انجام شده است. اين پژوهش، از منظر روش پاسخ به سوال محوري تحقيق، كيفي و از منظر هدف، كاربردي است. در گام نخست، احصاء فهرست اوليۀ دانش‌هاي پيشران و مدل سلسله‌مراتبي معيارهاي ارزيابي مبتني بر تكنيك فناوري كليدي با كمك دو روش اسنادي و نظرسنجي از خبرگان انجام شد. براي استخراج نظر خبرگان، از مصاحبه‌هاي عميق و هدفمند، استفاده شد. در نهايت، تجزيه و تحليل اطلاعات از طريق تكنيك تحليل سلسله‌مراتبي با كمك نرم‌افزار اكسپرت چويس، انجام شد. اين مرحله به وسيلۀ پنل خبرگان اجرا شد. يافته‌هاي پژوهش نشان مي‌دهد رشته مهندسي آب با ضريب 233/0 اولويت نخست دانش پيشران استان كرمانشاه است. علوم باغباني (196/0) و علوم مربوط به بيوتكنولوژي (138/0) نيز، در اولويت دوم و سوم، جاي گرفتند. نتايج تحقيق براي بازنگري در سياست‌‌گذاري‌هاي آموزشي دانشگاه‌ها و مراكز تحقيقاتي استان، تخصيص بهينه منابع محدود موجود در دستگاه‌هاي دولتي ذيربط (جهادكشاورزي و مراكز تحقيقاتي مربوطه) و همچنين تعيين خط‌مشي پارك علم و فناوري و مراكز رشد كشاورزي استان، مي‌تواند مفيد واقع شود.

The pattern of knowledge-based production has recently changed economic and social relations. If one wants to use the benefits of this pattern, they have to pay serious attention to the production, distribution, and dissemination of knowledge; in this regard, Leading Knowledge (LK) plays a vital role in developing areas. However, since government budgets have to be spent for public, especially for science and technology which are too expensive, it is impossible to experience the simultaneous advancement in all branches of knowledge. This qualitative and descriptive analysis adopts an applied approach, and tries to identify the LK of the agricultural sector in Kermanshah province, Iran. First, the initial list of LK and Analytic Hierarchy Process (AHP) method based on key technology techniques were prepared through reviewing documents and surveys, i.e. interviews and a panel of experts. In-depth and purposeful interviews were also adopted to extract experts’ opinions. Finally, data were analyzed by a panel of experts using the Analytic Hierarchy Process in Expert Choice (EC) software. The results showed that water engineering (0.223), horticultural Science (0.196), and biotechnology (0.138) were listed in order of priority in Kermanshah province. The results can be helpful in revising the educational policies of universities and research centers at the province level, allocating limited resources to the relevant government organziations, Agriculture Jihad and related research centers, and determining the policy of science and technology park and agricultural research centers at the national level.