نقد صورت گرايانه شگردهاي زباني در اسرار التوحيد و تاثير آن در هنر و تمدن اسلامي قرون پنجم و ششم ايران

Formalist Critique of Linguistic Tricks in the Secrets of Tawhid and Its Impact on Islamic Art and Civilization in the Fifth and Sixth Centuries of Iran

هنجارگريزي يكي از اصطلاحات مهم قرن بيستم است؛ يكي از صورتگرايان روسي به نام ويكتور شكلوفسكي Viktor Shklovski نخستين گام در زمينه صورت­گرايي را با انتشار" رستاخيز واژه " در سال 1914 م براي اولين بار آن را مطرح ساخت و در مقاله «هنر به منزله شگرد » بر اساس واژه روسي آن را ostrevanenja به كار برد. صورت­گرايي به عبارت ديگر، رويكردي انتقادي است كه خصيصه­ هاي دروني و ذاتي يك متن را مورد تحليل قرار مي­دهد. اين خصيصه­ها نه تنها دستور زباني هستند بلكه مي­توانند صنايع به­ كار رفته در اثر را نيز شامل شوند. هنر و تمدن ايران در قرن پنجم و ششم هجري تا حدي رونق يافت و اين رونق را مي­ توان در ظهور آثاري چون اسرارالتوحيد جستجو كرد. ادبيات عرفاني كلاسيك همواره غني از ويژگي خاصّ زباني بوده است، كه يكي از اين آثار ماندگار، كتاب «اسرار التوحيد» اثر ارزشمند محمدبن منور مي­ باشد كه داراي مختصات زباني و لغوي بي­ نظيري است. اين پژوهش به شيوۀ توصيفي، تحليلي و كمي بر اساس ديدگاه نقد صورتگرايانه انجام شده است تا به بررسي انواع شگردها و هنجارگريزي‌هاي زباني در اسرارالتوحيد بپردازد. از آنروي كه شاخصه اصلي نثر ابوالسعيد كاربستِ شگردهاي ياد شده مي باشد، بررسي متن اسرار التوحيد نشان از آن دارد كه نثر علمي آن؛ آب حياتي در رگ سنّت­هاى تكرارى ادبيات بود و مبانى جديدى براى علوم ايجاد كرد، اما زبان نثري ابوالسعيد ابوالخير، زباني وراي زبان عادي و معمولي است، بلكه در كنار آشنايي زدايي از زبان مأنوس، جانب رسانگي را نيز رعايت كرده است، يعني خواننده بعد از تأمل، معني مكتوم را كشف مي­كند. اهداف پژوهش: 1.بررسي ويژگي­هاي سبكي اسرار التوحيد. 2.بررسي كيفيت هنر و تمدن ايران در قرن پنجم و ششم هجري. سؤالات پژوهش: اصلي‌ترين ويژگيهاي سبك عمومي و اختصاصي اسرارالتوحيد چيست؟ هنر و تمدن ايران در قرن پنجم و ششم هجري چه وضعيتي داشته است؟

Abnormality is one of the most important terms of the twentieth century, when a Russian formalist named Viktor Shklovski took the first step in the field of formalism with the publication of "The Resurrection of the Word" in 1914 and in his article "Art as The trick is based on the Russian word ostrevanenja. Formalism, in other words, is a critical approach that analyzes the intrinsic and intrinsic features of a text. These features are not only grammatical but can also include the industries used in the work. Classical mystical literature is also always rich. It has been a special feature of language, and one of these lasting works is the book "Secrets of Unity", the valuable work of Abu al-Sa'id Abu al-Khair, which has unique linguistic and lexical characteristics. In this article, in a descriptive, analytical and quantitative manner, based on the view of formalist critique, the types of linguistic tricks and aberrations in the captivity of monotheism are examined; Since the main feature of Abu al-Sa'id's prose is the use of the mentioned techniques, the study of the text of the secrets of monotheism shows that its scientific prose; Water of life was in the vein of repetitive traditions of literature and created new foundations for science, but the prose language of Abu al-Sa'id Abu al-Khair is a language beyond the ordinary and ordinary language, After meditating, he discovers the meaning of Maktoum