ساخت و اعتباريابي مقياس اخلاق نوجوانان ايراني

Construction and Validation of Iranian Adolescents’ Morality scale

سنجش اصولي اخلاق با استفاده از ابزارهاي معتبر و مناسب بافت وحساس به فرهنگ هر جامعه، همواره مورد توجه روان‌شناسان بوده است. هدف اصلي اين پژوهش ساخت و اعتباريابي ابزاري براي سنجش اخلاق از منظر نوجوانان ايراني بود. روش پژوهش، آميخته از نوع اكتشافي و مدل تدوين ابزار بود. ميدان پژوهش در بخش كيفي كليه دانش‌آموزان دختر و پسر مقطع متوسطه اول منطقه چهار آموزش و پرورش شهر تهران و در بخش كمّي، كليه دانش‌آموزان دختر و پسر مقطع متوسطه اول شهر تهران بودند. شركت كنندگان در بخش كيفي پژوهش 77 نفر(49 دختر، 28 پسر) از بين دانش آموزان مقطع متوسطه‌ي اول بودند. جمع‌آوري داده‌ها با استفاده از روش گروه‌هاي كانوني انجام شد. نمونه پژوهش در بخش كمي شامل تعداد 1823 نفر از دانش‌آموزان دختر و پسر مقطع متوسطه اول مناطق 4، 2،3، 16 و 11 شهر تهران بودند كه به روش چند مرحله اي انتخاب شدند. در بخش كيفي پس از انجام تحليل كيفي مصاحبه‌ها به روش كلايزي مشخص شد نوجوانان ايراني اخلاق را در هفت مقوله تعريف مي‌كنند كه عبارتند از: عدالت، مراقبت، عامليت اخلاقي، حساسيت اخلاقي، مسئوليت اخلاقي، انگيزش اخلاقي و ارزش‌هاي فردي. با استفاده از يافته‌‌هاي كيفي ، نسخه اوليه مقياس اخلاق ساخته شد و پس از اجراي مقدماتي، به منظور بررسي روايي و پايايي روي نمونه‌ي اصلي پژوهش اجرا شد. روايي محتوايي مقياس با استفاده از نظر متخصصان و با در نظر گرفتن شاخص CVR و مقدار 91/0 تاييد شد. روايي ملاكي با اجراي همزمان پرسشنامه همدلي ديويس(1983) و بررسي ضرايب همبستگي دو پرسشنامه مورد بررسي قرار گرفت. روايي سازه با استفاده از تحليل عاملي مرتبه دوم و همچنين ميانگين واريانس استخراج شده (AVE) مورد تاييد قرار گرفت. پايايي ابزار با استفاده از روش همساني دروني و آلفاي كرونباخ (87/0) و آزمون‌ پايايي تركيبي براي مولفه‌ها از 72/0 تا 87/0 مورد تاييد است. بر اساس نتايج اين پژوهش، اين مقياس براي سنجش سازه اخلاق در نمونه‌هاي ايراني از پايايي و روايي مناسبي برخوردار است.

Morality is recognized as a context and culture dependent concept and the correct measurement of morality by means of valid and appropriate instruments of the related context and culture has always been the focus of psychologists. The main purpose of this study was to develop a scale for assessing morality in Iranian adolescents and to validate this scale. The research method was a mixed method and the design was exploratory and tool development. The research sample in the quantitative section consisted of 1823 first grade male and female students in districts 4, 2, 3, 16 and 11 of Tehran who were selected by multistage sampling. In the qualitative section after the qualitative analysis of the interviews, it was determined that Iranian adolescents define ethics in seven categories: justice, care, moral agency, moral sensitivity, moral responsibility, moral motivation, and personal values. Using qualitative findings, the moral tool was constructed and after preliminary implementation, the validity and reliability of the original sample was assessed. The content validity of the scale was confirmed by experts and with CVR index of 0.91. The criterion validity was assessed by running the Davies Empathy Questionnaire (1983) and the correlation coefficients of the two questionnaires. The construct validity was confirmed by second-order factor analysis as well as the mean variance extracted (AVE). The reliability of the instrument was confirmed by internal consistency and Cronbach's alpha coefficients (0.87) and composite reliability test for components ranged from 0.72 to 0.87. According to the results of this study, the instrument of moral development of adolescents for measuring this construct in Iranian samples has good reliability and validity.