اثر تونل بر پاسخ لرزه‌اي ساختمان بلند مجاور با در نظر گرفتن اندركنش ديناميكي سيستم ساختمان-خاك-تونل

Influence of a Tunnel on the Seismic Response of Adjacent Tall Building Considering Dynamic Building- Soil-Tunnel Interaction

حفر تونل به دلايل مختلف در مناطق شهري خصوصيات ساختگاه و ارتعاش ميدان آزاد زمين را تغيير مي‌دهد و در نتيجه پاسخ لرزه‌اي ساختمان‌هاي مجاور تونل نيز تغيير خواهد كرد. در اين مقاله با در نظر گرفتن اندركنش سيستم ساختمان-خاك-تونل، اثر وجود تونل بر پاسخ لرزه‌اي يك ساختمان 15 طبقه مقياس شده معيار مورد بررسي قرار مي‌گيرد. از 4 ركورد زلزله معيار (دو ركورد حوزه دور و دو ركورد حوزه نزديك) جهت بررسي عملكرد لرزه‌اي اين ساختمان استفاده شده است. ساختمان به صورت دو بعدي و با در نظر گرفتن رفتار غيرخطي مصالح و هندسي مدل شده است. رفتار خاك با استفاده از معيار شكست موهر-كولمب و روش معادل خطي در نظر گرفته مي‌شود. اندركنش خاك و ساختمان با استفاده از المان رابط و اندركنش بين تونل و خاك با استفاده از اصطكاك كولمب مدل شده است. در اين مطالعه هدف بررسي اثر شكل مقطع و عمق قرارگيري تونل و همچنين نوع خاك ساختگاه بر پاسخ لرزه‌اي ساختمان با پايه انعطاف‌پذير در حضور تونل نسبت به بدون تونل مي‌باشد. نتايج نشان مي‌دهد نسبت حداكثر جابجايي در حضور تونل، براي زلزله‌هاي حوزه نزديك و دور براي خاك با سرعت موج برشي m/s 150 و 320 به ميزان حداكثر 10% كاهش دارد.

Excavating tunnels in urban areas could have a profound effect on the site characteristics and could change the free-field motion of the ground surface due to many different reasons. Although the previous earthquake events have ascertained that the response of the above-ground buildings close to the tunnel will also change, this effect is not well-addressed in the national and international design building codes. In this paper, considering a fully coupled system of building-soil-tunnel interaction, the presence of a tunnel on the seismic response of a two dimensional 15-story scaled benchmark building under two far- and two near-field benchmark earthquake records has been investigated. Additionally, non-linear dynamic analyses considering the material and geometric nonlinearity have been applied, and the Mohr-Coulomb failure criterion and the equivalent linear method are implemented to obtain the non-linear behavior of the soil. The interface between structural foundation and soil is simulated by normal, and shear springs, and the interaction between tunnel and soil is modeled using Coulomb Friction. As a parametric study, the effect of tunnel shape, cross-sectional area, the burial depth of the tunnel, and the effect of site soil material on the seismic response of the building is evaluated by evaluating the ratio of the structural responses with the presence of the tunnel to the structural responses without the presence of the tunnel. The results showed that the maximum relative displacements of the building for soils with 320 and 150 m/s in the presence of the tunnel decreased at most 10% under both far- and near-field earthquake records.