عنوان مقاله :
بررسي تحليلي نسبت نظريه «تكامل» با خداباوري و الحاد
عنوان به زبان ديگر :
No Title
پديد آورندگان :
امامي‌فر، حميد دانشگاه اراك - گروه معارف اسلامي , مهدوي اطهر، مهدي دانشگاه صنعتي اراك - گروه معارف اسلامي
كليدواژه :
دين‌داري , هدفمندي و الحاد , داروين و داروينيسم , نظرية «تكامل» , نظرية تكامل
چكيده فارسي :
طرح نظرية «تكامل» توسط چارلز داروين در سال 1859 موجب پديدار شدن مسئله مهم تلازم منطقي تكامل با الحاد شد. چهار نگاه عمده در مواجهه با اين مسئله به وجود آمد. عده‌اي اين نظريه را نسبت به الحاد و دين‌داري بي‌طرف دانسته‌اند. عده‌اي لازمه منطقي آن را الحاد معرفي كرده‌اند. از سوي ديگر، گروهي آن را سازگار و همسو با آموزه‌هاي ديني تلقي نموده‌اند و عده ديگري احتمال صدق معرفت‌شناختي تكامل را تنها با پيش‌فرض خداباوري ممكن دانسته‌اند. اين اختلاف در غرب به تمام اشكال آن و در عالم اسلام در برخي اشكال آن جريان دارد. اين مقاله با روش تحليلي ـ توصيفي با طرح نگاه‌هاي مختلف در اين زمينه، لازمه منطقي اين نظريه را تحليل و بيان كرده است. به نظر مي‌رسد اگر نظريه تكامل را با تمام اجزا و شرايط آن در نظر بگيريم، منطقاً و در ادعا، نسبت به اصل وجود خدا ساكت است، اگرچه قطعاً با نوع خداباوري غايتمند و هدفمند در نظام هستي ناسازگار است؛ يعني اگرچه اصل وجود خدا در خود نظريه «تكامل» نفياً و اثباتاً موردبحث قرار نگرفته است و منطقاً اين مسئله ربطي به تكامل ندارد، ولي قيودي در نظريه «تكامل» مشهور گنجانده شده است كه با هدايتگري و هدفمندي و غايتمندي خلقت و وجود خداي حكيم و غايتمند در عالم هستي قطعاً سازگاري ندارد. از سوي ديگر، اين ادعا كه اين قيود را مي‌توان از تكامل جدا كرد و نظريه «تكامل» را حفظ نمود، به نظر مي‌رسد ادعايي ناصواب است.
چكيده لاتين :
No abstract
عنوان نشريه :
معرفت كلامي
