مدل‌سازي فرآيند خشك كردن برش‌هاي هلو پوشش‌ داده‌شده با صمغ‌هاي دانه ريحان و گزانتان با سامانه فروسرخ

زمينه مطالعاتي: يكي از مهمترين روش‌هاي فرآوري سبزي‌ها و ميوه‌ها در سرتاسر جهان خشك‌كردن آنها است كه باعث تسهيل حمل‌ونقل، افزايش قابليت نگهداري و كاهش فعاليت‌هاي ميكروبي مي‌گردد. در همين راستا استفاده از تابش فروسرخ باعث افزايش سرعت خشك‌كردن، حفظ كيفيت محصول نهايي و كاهش هزينه‎هاي فرآيند به دليل كاهش مصرف انرژي مي‎شود. پوشش‌دهي محصولات كشاورزي قبل از فرآيند خشك‌كردن نيز باعث بهبود كيفيت ظاهري محصول، و درنتيجه افزايش مشتري‌پسندي آن مي‌شود. هدف: هدف از اين پژوهش استفاده از پرتوهاي فروسرخ جهت تسهيل فرآيند خشك‏كردن و صمغ‌هاي دانه ريحان و گزانتان جهت پوشش‌دهي و افزايش كيفيت برش‌هاي هلو هنگام خشك‌كردن، و بررسي سينتيك خشك شدن نمونه‌ها است. روش كار: در اين مطالعه اثر متغيرهاي پوشش‌دهي (شاهد، ريحان و گزانتان) و توان لامپ فروسرخ (150، 250 و 375 وات) بر زمان خشك شدن و محتواي رطوبت نمونه‌ها در سه تكرار مورد بررسي قرار گرفت. غلظت صمغ‌هاي استفاده شده 0.6 درصد (وزني/وزني)، ضخامت برش‌هاي هلو 0.5 سانتي‌متر و فاصله نمونه‌ها از لامپ برابر 10 سانتي‌متر در نظر گرفته شد. نتايج: نتايج نشان داد كه با افزايش توان لامپ زمان خشك‌كردن كاهش مي‌يابد. پيش تيمار پوشش‌دهي باعث افزايش زمان خشك‌كردن نمونه‌ها شد كه زمان خشك شدن نمونه‌هاي پوشش داده‌شده با صمغ دانه ريحان طولاني‌تر بود. ميانگين زمان خشك شدن نمونه‌هاي شاهد، پوشش داده‌شده با صمغ‌هاي ريحان و گزانتان به ترتيب برابر 52.78 دقيقه، 76.22 دقيقه و 62.00 دقيقه بود. اين فرآيند توسط يك شبكه عصبي مصنوعي با 3 ورودي (زمان پرتودهي، نوع پوشش و توان لامپ پرتودهي) و 1 خروجي (محتواي رطوبت) مدل‌سازي شد. نتيجه‌گيري نهايي: بر اساس تحليل‌هاي صورت گرفته روي داده‌هاي مدل‌سازي با استفاده از نرم‌افزار شبكه عصبي نروسولوشن، شبكه عصبي مصنوعي پرسپترون انتشار برگشتي با ساختار 1-7-3، با ضريب همبستگي 0.999 و مقدار ميانگين مربعات خطاي 0.3123 مناسب‌ترين شبكه براي تخمين محتواي رطوبت هلو پوشش داده‌شده هنگام خشك شدن درون خشك‌كن فروسرخ بود.