ارزيابي تأثير ناهمگني بر تغييرات تخلخل در فشارهاي مخزني سازندهاي كنگان و دالان در بخش مركزي خليج‌‌فارس

افزايش تخلخل و تراوايي سنگ‌هاي مخزني در شرايط سطحي به‌سبب كاهش فشار روباره، سبب مي‌شود تا مقدار هيدروكربن برجا بيشتر از مقدار واقعي آن محاسبه گردد. در اين مطالعه، تأثير فشارهاي مخزني بر تغييرات تخلخل سازندهاي كربناته كنگان و دالان در بخش مركزي خليج‌فارس موردبررسي قرارگرفته است. تخلخل و تراوايي 111 نمونه پلاگ در فشارهاي روباره 7/14، 2200، 3700، 5000 و psi 5700 اندازه‌گيري شد. با اعمال حداكثر فشار، ميزان تخلخل در اغلب نمونه‌ها تا 2% كاهش مي‌يابد. رفتار تخلخل نمونه‌ها در برابر فشار در نمونه‌هاي مختلف، متفاوت بود و در نتيجه نمونه‌ها به‌دسته‌هاي همگن‌تر تقسيم شدند. به منظور ارزيابي ناهمگني و بررسي دقيق اين رفتار، در اين مطالعه از شناخته‌شده‌ترين روش‌هاي تعيين گونه‌سنگي شامل وينلند، شاخص منطقه جريان، لوسيا و محدوده داده تخلخل و تراوايي استفاده ‌شد. تغييرات تخلخل در برابر فشار براي هر نمونه رسم گرديد و رابطه‌ كاهش ميزان تخلخل با افزايش فشار براي هر نمونه تعريف شد. با توجه به اينكه هدف اين مطالعه بررسي چگونگي تغييرات تخلخل در برابر فشار است، شيب‌خط حاصل به‌عنوان شاخص تغييرات در نظر گرفته ‌شد و نمونه‌هايي با شيب يكسان به‌عنوان نمونه‌هاي مشابه در نظر گرفته شدند. به‌عبارت ديگر، چنانچه آهنگ تغييرات تخلخل در نمونه‌ها با تغييرات فشار يكسان بود، اين نمونه‌ها در اين مطالعه مشابه هم درنظر گرفته ‌شدند. سپس، ضريب تغيير به‌عنوان شاخص پراكندگي شيب خطوط، در هر گونه سنگي محاسبه‌ شد. نتايج حاصل از روش‌هاي گوناگون تعيين گونه‌سنگي نشان داد كه بهترين روش‌ها براي ارزيابي ناهمگني آزمايش‌ تغيير تخلخل با فشار، به‌ترتيب كارايي عبارت‌ از شاخص منطقه جريان، محدوده تراوايي، وينلند و لوسيا هستند. اين امر به‌سبب تأثير هم‌زمان تخلخل و تراوايي در فرمول محاسبات اين روش‌ها است.