بررسي تأثير امواج الكترومغناطيس BTS (آنتن‌هاي فرستنده و گيرنده تلفن همراه) روي آنزيم‎هاي كبدي كبوتر خانگي

زمينۀ مطالعه: گسترش استفاده از امواج الكترومغناطيس در زمينه ارتباطات، باعث شده كه اثرات بيولوژيكي آن‌ها مورد توجه قرار گيرد. طبق يافته‎هاي علمي معتبر، اين امواج مي‎توانند، منجر به پيامدهايي چون تغيير در عملكرد سلول‌ها و در نتيجه سبب ايجاد يا تسريع برخي بيماري‌ها شوند.هدف: از آنجايي كه تغيير در ميزان آنزيم‎هاي كبدي در خون مي‎تواند نشانه آسيب‎هاي كبدي باشد، مطالعه حاضر با هدف بررسي اين آنزيم‎ها با در نظر گرفتن متغيرهاي زمان و فاصله از مبدأ انتشار انجام گرديد.روش‎كار: مطالعه حاضر روي 120 كبوتر 6 ماهه انجام شد. پس از سازگاري با شرايط آزمايشگاهي، آن‌ها به شش گروه تصادفي تقسيم شدند. گروه اول (فاصله:50 سانتي‎متر، زمان: 30 دقيقه)، گروه دوم (فاصله:100 سانتي‎متر، زمان: 30 دقيقه)، گروه سوم (فاصله:150 سانتي‎متر، زمان: 30 دقيقه)، گروه چهارم (فاصله:50 سانتي‎متر، زمان: 60 دقيقه)، گروه پنجم (فاصله:100 سانتي‎متر، زمان: 60 دقيقه)، گروه ششم (فاصله:150 سانتي‎متر، زمان: 60 دقيقه). هر گروه به مدت 1 ماه و به صورت روزانه با امواج مواجهه داشته‎ و آزمايش خون براي تعيين ميزان آنزيم‎هاي كبدي، قبل و 1 ماه پس از مواجهه، اندازه‎گيري و نتايج با نرم‎افزار SPSS پردازش شد.نتايج: مطالعه حاضر نشان داد كه رابطه آماري معني‌داري بين امواج BTS و آسيب به كبد از طريق افزايش سطح آنزيم‌هاي كبدي در هر شش گروه وجود دارد. بر اين اساس مي‌توان گفت امواج الكترومغناطيس بسته به فركانس، انرژي، مدت زمان و فاصله مي‌توانند اثرات تخريبي بر بافت‌هاي بدن از جمله كبد داشته باشند. ميانگين تغييرات آنزيم ALP از بقيه آنزيم‌ها بيشتر و ميانگين تغييرات آنزيم ALT  از آنزيم‌هاي ديگر كمتر بود. همچنين بيشترين تغييرات آنزيم‎هاي كبدي، در گروه اول و چهارم كه كمترين فاصله را تا منبع موج داشتند، رخ داده است.نتيجه گيري نهايي: افزايش زمان مواجهه و كاهش فاصله تا منبع موج، باعث تغيير ميزان آنزيم‎هاي كبدي گرديد. مطالعه حاضر، اهميت بيشتر فاصله تا منبع انتشار امواج را  نسبت به زمان مواجهه نشان داد.