مطالعه تأثير بازدارندگي عصاره آبي – الكلي و نانوامولسيون اسانس گياه مرزه خوزستاني در القاي لكه موضعي ويروس موزائيك خيار (CMV) روي لوبيا چشم بلبلي

Study of the inhibitory effects of hydro–alcoholic extract and nanoemulsion essential oil of Khuzistani savory on local lesion induction by cucumber mosaic virus (CMV) on cowpea

ويروس‌هاي گياهي از عوامل محدودكننده در كشاورزي به‌شمار مي‌روند. براي كنترل ويروس­ها تركيبات طبيعي و به ويژه متابوليت­هاي گياهي مورد توجه قرار گرفته است. در اين راستا، اثر عصاره آبي- اتانولي (50 درصد آب) و نانوامولسيون اسانس اندام هوايي گياه مرزه خوزستاني (Satureja khuzistanica) در چهار غلظت­ 5/0، 1، 2 و 4 درصد (گرم در 100 ميلي ليتر) و طي سه زمان مختلف شامل همزمان و دو ساعت قبل و بعد از مايه زني برگ بوته­هاي گياه با آموده ويروس (غلظت 2 ميلي گرم در ميلي ليتر)، جهت كاهش آلودگي ­ويروس موزاييك خيار در شرايط گلخانه روي ميزبان لكه موضعي لوبيا چشم بلبلي (Vigna unguiculata) مورد بررسي قرار گرفت. كمترين تعداد لكه­ها با كاربرد عصاره آبي -اتانولي با غلظت­هاي 2 و 4 درصد (78 -66% كاهش بيماري) و كاربرد نانوامولسيون اسانس با غلظت 2 درصد (59% كاهش بيماري) و دو ساعت بعد از مايه­زني با آموده ويروس حاصل شد. اندازه ذره‌اي نانوامولسيون اسانس پس از ساخت برابر با 4/119 نانومتر بود كه پس از 60 روز نگهداري به 8/232 نانومتر رسيد كه نشان از پايداري فيزيكي مناسب نانوامولسيون مي­باشد. براساس آناليز كروماتوگرافي گازي همراه با طيف سنجي جرمي (GC–MS)، تركيبات اصلي اسانس شامل كارواكرول (5/91 %)، پارا-­سيمن (5/1 درصد)، بتا-كاريوفيلن (1/1درصد) و بتا-پينن (1/1 درصد) بود. ناموامولسيون كردن اسانس باعث بهبود كارايي آن در مهار ويروس موزاييك خيار روي ميزبان لوبيا چشم بلبلي شد. اين تحقيق اولين گزارش از اثر ضد ويروسي تركيبات فيتوشيميايي گياه مرزه خوزستاني در مهار يك ويروس گياهي مي‌باشد.

Plant viruses are a limiting factor in agriculture. Natural compounds, especially herbal plant metabolites, have been considered to control viruses. In this regard, the effect of aqueous–ethanolic extract (50% water) and essential oil nanoemulsion of Satureja khuzistanica were investigated to reduce the infection of cucumber mosaic virus on the local lesion test plant of cowpea (Vigna unguiculata) in greenhouse conditions. The extract and essential oil nanoemulsion were applied in four concentrations of 0.5, 1, 2 and 4 percent (g/100 mL) and three different times including simultaneously, two hours before, and after inoculation of plant leaves with virus inoculum (concentration 2 mg/ml). The lowest number of local lesions was obtained by using 2 and 4% of hydro–ethanolic extract (by 66–78% disease reduction) and nanoemulsion of essential oil with a concentration of 2% (by 59% disease reduction), and two hours after inoculation with virus inoculum. The particle size of the nanoemulsion after preparation was 119.4 nm, which reached 232.8 nm after 60 days of storage, which indicates the good physical stability of the nanoemulsion. According to GC–MS analysis, the main constituents of essential oil were carvacrol (91.5%), para–cymene (1.5%), beta–caryophyllene (1.1%) and beta–pinene (1.1%). Nanoemulsion of this essential oil improved its efficiency to inhibit the cucumber mosaic virus on cowpea. This study is the first report of the antiviral effect of phytochemical compounds of Khuzistani savory to inhibit a plant virus.