هنجارگريزي زباني فواصل آيات از ديدگاه ابن صائغ (مطالعه موردي: 15 جزء آغازين قرآن)

يكي از ويژگي هاي برجسته زبان قرآن، هنجارگريزي زباني است كه ساختار كلّي اين متن را به شكلي پويا تحت تأثير قرار مي دهد. پژوهش حاضر درصدد است تا به روش كتابخانه اي و براساس نظر ابن صائغ و شيوه هايي كه وي براي ايجاد مراعات فواصل آيات ارائه مي كند، اين پديده زباني را در فواصل آيات پانزده جزء آغازين قرآن (مجموعاً 2267 آيه) مورد واكاوي قرار دهد و با ارائه نمونه هاي عيني و مصداقي، چگونگي بازنمايي اين پديده زباني را به شيوه كيفي و كمّي در متن قرآن به نمايش بگذارد. يافته هاي تحقيق حاضر نشان مي دهد كه از 40 مورد الگوي فراهنجاري كه ابن صائغ ارائه كرده است، 25 مورد آن در 40 درصد داده هاي مورد مطالعه به وقوع پيوسته است؛ فراهنجارهاي دستوري از نوع نحوي بيشترين سهم در ميان تغييرات را به خود اختصاص داده اند و هنجارگريزي هاي واژگاني و آوايي با اختلاف چشمگيري در جايگاه بعدي قرار گرفته اند؛ برجسته ترين نوع ساختارشكني به ترتيب مربوط به تقدّم جار و مجرور، حذف مفعول، تأخر مفعول و گزينش صيغه مبالغه است و اين كه رابطه معني داري بين نوع و فراواني تغييرات و تعداد آيات سور وجود ندارد.