كليدواژه :
تكيه طايفه اسك , حس مكان , هويت , دل‌بستگي , تعهد به مكان , وابستگي
چكيده فارسي :
مناسك عزاداري عاشورا به عنوان پايدارترين عامل وحدت اجتماعي و خاطره جمعي مردم از فرهنگ شيعه متبلور شده است؛ در اين بين تكايا از جمله فضاهاي جمعي هستند كه به دليل باورها و عقايد مردم، برگزاري مراسم آييني محرم در آن‌ها، نقش اساسي در هويت انساني طوايف از يك‌سو و از سوي ديگر سبب هويت مكان‌هايي براي تعاملات اجتماعي و تعلق‌زايي و در نتيجه ارتقاء حس مكان، پويايي، ماندگاري در خاطره جمعي مردم شده است. تكايا به عنوان يك فضاي فرهنگي- آييني داراي پتانسيل كمك به روندي است كه در آن شيعيان، حس مكان، تعلق و هويت را توسعه دهند و آن‌ها را حفظ نمايند. لذا هدف از پژوهش حاضر، سنجش و ارزيابي ابعاد و مؤلفه‌هاي حس مكان مؤثر در تكايا است. پژوهش حاضر از حيث هدف، كاربردي و از حيث روش، پيمايشي محسوب مي‌شود. جامعه آماري پژوهش ساكنان شهرستان آمل، طايفه اسك از يك ساختار قومي و خويشاوندي در سه اقليم "كوهستان- لاريجان"، "شهر- آمل"، "دشت و جلگه- روستاي اوجي آباد" مي‌باشند. كه از اين بين 261 نفر به عنوان جامعه نمونه به صورت نمونه‌گيري تصادفي انتخاب شدند. شاخص KMO در اين پژوهش برابر 0.943 به دست آمد كه نشان از كفايت نمونه‌ها دارد. جهت تجزيه و تحليل نمونه‌ها نيز از روش هم‌بستگي پيرسون و رگرسيون استفاده شده است. نتايج پژوهش گوياي آن است كه رابطه مثبت و معنادار بين همه‌ي مؤلفه‌هاي مؤثر بر حس تعلق به مكان (كالبدي، فعاليتي، اجتماعي و معنايي) و ابعاد حس تعلق به مكان (دل‌بستگي به مكان، هويت مكان، وابستگي به مكان و تعهد به مكان) در جامعه آماري وجود دارد كه بيش‌ترين آن مربوط به «مؤلفه‌هاي كالبدي» و «مؤلفه‌هاي معنايي» به ترتيب با ضريب رگرسيون 0.408 و 0.273 مي‌باشد.
چكيده لاتين :
Ashura mourning rituals have been considered the most long-standing factor for social unity and collective memory of the people of Shiite culture. Among various collective spaces, Takyehes have played a key role in the formation of the human identity of tribes, due to the people's beliefs, and holding Muharram rituals in them, on the one hand, and have led to the identification of places for social interactions and belonging and thereby the enhancement of sense of place, dynamism, and permanence in the collective memory of the people. Takyeh as a cultural-ritual space has the potential to contribute to a process through which Shiites develop and maintain a sense of place, belonging, and identity. Therefore, the present study is to recognize and assess the dimensions and components affecting the sense of place in Takyehes. The present study is applied survey research. The statistical population includes the residents of Amol city from the Ask Tribe of which 261 people are selected as samples using the simple random sampling technique. This tribe is composed of an ethnic and kinship structure in three climates "Mountain-Larij@n", "City-Amol", and "plain-Ojiabad Village. The KMO index is obtained to be 0.943, indicating sampling adequacy. Moreover, Pearson correlation and regression are used to analyze the samples. The results indicate that there is a positive and significant correlation between all components affecting the sense of place (i.e. physical, functional, social, and semantic components) and the dimensions of the sense of belonging to the place (i.e. place attachment, place identity, place dependence, and commitment to place) in the statistical population, with the highest regression coefficient related to the "physical components" (0.408), followed by the "semantic components" (0.273).
