تلويزيون و ارتباطات سلامت: بازنمايي ايدز در سريال‌هاي پزشكي

Television and Health Communication: Representation of HIV in TV Series

ايدز يا اچ.اي.وي يكي از مسائل مهم حوزۀ سلامت است كه تاكنون تلاش­هاي انساني براي يافتن درمان قطعي و مؤثر براي آن به نتيجه نرسيده است. افزايش سالانۀ ميزان مبتلايان به اچ.اي.وي در سراسر جهان، لزوم توجه به اين بيماري و نوع بازنمايي آن در رسانه ­هاي جمعي را توجيه مي­كند. از آنجا كه نحوۀ بازنمايي بيماري، بر نگرش موجود دربارۀ بيماري، احساسات مربوط به شخص مبتلا و كارهايي كه بايد دربارۀ بيماري انجام شود، تأثيرگذار است، در اين تحقيق با هدف بررسي بازنمايي ايدز/اچ.اي.وي در رسانه­هاي جمعي به مطالعۀ سه مجموعۀ پزشكي «سايۀ تنهايي»، «حادثه» و «پرستاران» پرداخته­ ايم. براي پاسخ به سؤال تحقيق از دو روش نشانه ­شناسي و تحليل گفتمان بهره برده­ايم و در مجموع، 12 صحنه را تحليل كرده ­ايم. واحد تحليل را نيز «صحنه» در نظر گرفته­ ايم. يافته ­هاي تحقيق نشان مي­دهد كه در هر كدام از اين سريال­ها بر راه­هاي انتقال خاصي تأكيد شده و ساير ابعاد بيماري از جمله روند پيشرفت بيماري، راه­هاي پيشگيري، راه­ هاي درمان و در واقع، بُعد زيست‌پزشكي اين بيماري مغفول مانده است. اين در حالي است كه بر جنبۀ اخلاقي و ديني پيشگيري، با تأكيد بر رعايت موازين اخلاقي، حمايت اجتماعي- به ويژه از سوي خانواده- و ايجاد انگيزه براي مبارزه با بيماري تأكيد شده است. نتايج تحقيق حاكي از آن است كه استفاده از برنامه ­هاي آموزشي و سرگرمي مانند سريال­ هاي پزشكي مي­تواند ضمن سرگرم كردن مخاطبان، اطلاعات مناسبي را در اين خصوص به دست دهد، اما توجه كافي به ابعاد مختلف يك بيماري مزمن واگيردار از قبيل پيشگيري، درمان و راه ­هاي انتقال، از الزامات آن به حساب مي ­آيد.

AIDS (acquired immune deficiency syndrome) or HIV is one of the important issues in the area of health absolute and effective treatment of which by human attempts has not been successful so far. The annual increase of those suffering from HIV all around the world justifies the necessity of paying attention to this disease and the type of representing it in mass media. As the quality of disease’s representation will influence the existing view about it, feelings of the sufferer and actions to be done about the disease, in this article we have dealt with three medical series namely “The Shadow of Loneliness”, “Casualty” and “All Saints” aiming at analysis of representation of AIDS/HIV in the mass media. We have enjoyed the methods of semiotics and discourse analysis to answer the research question and in total, we have analyzed twelve scenes. The research findings show that in each of these series, an emphasis has been made on a special transmission of the disease and the other dimensions of the disease including the disease’s progression trend, preventive measures, treatment methods and in fact, the bio-medical aspect of the disease have been ignored. This is while ethical and religious aspect of prevention by observing ethical criteria, social support (especially, family’s) and generating motivation in order to fight the disease have been emphasized on. The research results suggest that using educational and entertaining programs like medical programs can yield suitable information, in addition to entertaining the audience, but sufficient attention to various aspects of a infectious chronic disease such as prevention, treatment and transmission ways, are counted as its necessities