مفهوم تعليم و تربيت در حكمت متعاليه

No Title

تبيين مفهوم تعليم و تربيت در جهان‌بيني صدرايي كه هم جامعيت دارد و هم به نگاه دين نزديك‌تر است در بناي فلسفه تعليم و تربيت اسلامي بسيار ضروري و تأثيرگذار است. در ارائه تعاريف و تبيين مفاهيم هم علاوه بر رعايت سنخيت با ريشه‌هاي لغات، بايد انطباق و تناسب آنها با فلسفه و جهان‌بيني مقبول هم مورد لحاظ و اهتمام باشند، اين امر ما را به بازنگري در فهم معاني اين واژه‌ها در اين چارچوب فرامي‌خواند. لازمه اين امر تتبع و تحقيق و تدقيق در كتب لغت و نيز اهتمام به تأمين نظر جهان‌بيني صدرايي است. كاربرد واژه تعليم در مواردي است كه با تكرار زياد، اثري در نفس متعلم ايجاد مي‌شود و اين امر با رمز اصلي تعليم در نگاه صدرايي ـ كه رسوخ هيئت حاصل از تكرار در نفس است ـ كاملاً همخوان است. تربيت را از چهار ريشه دانسته‌اند كه در همه موارد معناي افزايش و ازدياد هست و اين معنا با حركت جوهري، اتحاد عاقل و معقول و اشتداد مرتبه وجود انساني در آثار صدرالمتألهين سازگاري دارد و آنچه موجب ازدياد و شدت و افزوني خود متربي بشود، و وجود آن را اشتداد بخشد، تربيت ناميده مي‌شود. آنچه براي اشتداد وجود انسان، بايد افزايش يابد، تقواست و اصل و روح تقوا، ايمان است كه دستيابي به لايه اول ايمان با تعليم و لايه دوم با سلوك است و لايه سوم هم پس از كسب تقوا از طرف خداوند افاضه خواهد شد.

No Abstract