ارزيابي كمي- مكاني محيط‌زيستي سه آلترناتيو راه‌آهن شيراز به روش ارتقاء يافته FAHP YAPP-

Spatial-Quantitative Environmental Assessment of Three SHIRAZ Alternatives Railway with Enhanced YAPP-FAHP Method

زمينه و هدف: ايمني راه­آهن يك موضوع بسيار پيچيده است، كه عوامل مختلفي در آن دخيل مي­باشند. بسياري از تكنيك هاي ارزيابي ريسك كه در راه آهن در حال حاضر مورد استفاده قرار مي گيرند، تكنيك هاي تقريبا قديمي هستند. در اين مطالعه از روش ارتقاء يافته YAPP استفاده شده است. روش بررسي: در اين روش، از سه شاخص به منظور برآورد ميزان ريسك هر آلترناتيو استفاده مي شود. ريسك مربوط به طول هر آلترناتيو راه آهن، ريسك مربوط به تراكم جمعيت و تعداد ساكنين اطراف هر آلترناتيو و ريسك مربوط به وضعيت زمين شناسي و نقاط عطف هر آلترناتيو. جهت تكميل ارزيابي گزينه ­ها از روش FAHP براي اولويت بندي آنها بر اساس شاخص­ها و زيرشاخص­هاي YAPP استفاده شده است. يافته­ ها: در اين مطالعه سه آلترناتيو براي راه­ آهن شيراز وجود دارد، يك، كازرون- فراشبند، دوم، كازرون - كوار و سوم شيراز-نورآباد. نتيجه مطالعه نشان مي­دهد كه آلترناتيو سوم ايمن ­ترين آلترناتيو با مقدار ريسك 779/127 در مقايسه با دو آلترناتيو ديگر با مقادير ريسك 277 و 298 است. بر اساس نتايج اولويت­بندي با روش FAHP نيزگزينه سوم به عنوان گزينه برتر شناخته شد. بحث و نتيجه ­گيري: روش YAPP با در نظر گرفتن عوامل طبيعي و انساني در ارزيابي ريسك مسيرهاي راه­آهن روش كارايي مي­باشد كه مي تواند در انتخاب مسير بهينه و ايمن در مرحله طراحي و برنامه ­ريزي پروژه ­ها مورد استفاده قرار بگيرد. با بهره ­گيري از روش­هاي تصميم­ گيري چندمعياره همراه با روش YAPP انتخاب گزينه نهايي آسان­تر و علمي ­تر انجام مي­شود.

Background and Aim: Rail safety is a very complex subject, with various factors involved. Many of the risk assessment techniques currently used in railroads are routine techniques. In this study, the YAPP upgraded method was used. Method: In this method, three indicators are used to estimate the risk of each alternative. The risk associated with the length of each railway alternative, the risk of population density and the number of residents around each alternative, and the risks associated with the geological situation and the milestones of each alternative. To complete the evaluation of options, the FAHP method is used to prioritize them based on the YAPP indexes and sub-indicators. Findings: In this study, there are three alternatives for Shiraz railway, one, Kazeroon-Farashband, Second, Kazeroon-Quar and Shiraz-Noorabad. The study results show that the third alternative is the safest alternate with a risk value of 127.779 compared to two other alternatives with risk values ​​of 277 and 298. Based on the results of the FAHP prioritization, the third option was also identified as the preferred option. Discussion and Conclusion: The YAPP method, taking into account natural and human factors in assessing the risk of railroads, is an efficient method that can be used to select optimal and safe paths in the design and planning phase of the projects. Using the multi-criteria decision-making methods along with the YAPP method, the choice of the final option is made easier and more scientifically.