تحليل حقوقي - جرم‌شناختي شروع به قتل عمد با تاكيد بر بزه‌ديدگي زنان

زمينه و هدف: شروع به قتل عمدي كيفيات موصله‌ي متصله‌اي است كه اگر عايقي براي مرتكب نرسد، قتل ناگريز به وقوع مي‌پيوندد. بر اين اساس قانون‌گذار در ماده‌ي 122 قانون مجازات اسلامي شرايط عام تحقق شروع به جرم و در ماده‌ي 613 قانون مجازات اسلامي شرايط شروع به قتل عمدي را مطرح نموده است. با توجه به موضوعي بودن شروع به جرم، تعيين و تشخيص آن در هر مورد با توجه به نوع جرم و كيفيات قضيه با قاضي پرونده است و او بر پايه واقع‌بيني خواهد توانست، اعمال مشكك مرتكب را از اعمال متقن او تفكيك نمايد. در خصوص شروع به قتل عمدي زنان و دختران به‌عنوان گروه خاصي از زنان بزه‌ديده به نظر مي‌رسد؛ به دلايلي ازجمله اتخاذ سياست‌هاي دوگانه در پهنه سياست كيفري ايران به‌ويژه در محيط خانواده و مانعيت برخي عوامل ازجمله عدم قطعيت كيفر، قاتل بالقوه را براي شروع به قتل عمدي مصمم‌تر مي‌سازد تا از مرحله شروع به جرم فراتر رود. روش: پژوهش حاضر با توجه به ماهيت موضوع و اهداف مورد نظر از حيث نوع، كيفي و از نظر روش، توصيفي و تحليلي است و مبتني بر توضيح، تبيين، تشريح و استدلال بر اساس مطالب استخراج شده از منابع خواهد بود. يافته‌ها و نتايج: يافته‌ها متضمن آن است كه وجود خشونت‌هاي منجر به قتل در ميان افرادي كه واجد رابطه نسبي يا سببي هستند مي‌تواند با مقتوليني كه جنسيت مؤنث را داشته باشند همراه شود؛ و قتل زنان به‌ منزله ابزاري هدفمند مي‌تواند قاتل را به سمت فعليت بخشيدن طرح جنايت به‌صورت تام و برون‌ريزي اين مهم سوق دهد. لذا وضع قوانينِ حمايتي در اين خصوص ازجمله تصويب لايحه صيانت، كرامت و تأمين امنيت بانوان در برابر خشونت كه در ماده 51 آن به ‌نوعي، شروع به جرم را در جرايم ارتكابي عليه زنان مطمح نظر قرار داده است و دسترسي به منابعي در خصوص افزايش آگاهي و دانش نسبت به سوء‌رفتارها مي‌تواند در پيشگيري از قتل‌هاي مبتني بر جنسيت مؤثر باشد.