بررسي گرافيكي و تحليل آماري تغييرات كيفي و كمي آب رودخانه (مطالعه موردي: پلرود استان گيلان)

Graphic Study and Statistical Analysis of Water Qualitative and Quantitative Changes in River (Case Study:Polroud, Guilan Province)

تشخيص بلندمدت كيفيت و كميت آب رودخانه‌ها براي بررسي تغييرات به وقوع پيوسته در گذشته و پيش‌بيني آينده از اهميت شاياني برخوردار است. از همين رو، هدف از انجام اين پژوهش بررسي تغييرات كيفي و كمي آب رودخانه پلرود استان گيلان با استفاده از روش‌هاي گرافيكي و تحليل آماري بود. در اين تحقيق، از داده‌هاي ثبت شده متغيرهاي كيفيت آب در ايستگاه هيدرومتري پلرود از سال 1378 تا 1397 استفاده شد, از نمودار شولر براي بررسي شرب، ويلكوكس براي كشاورزي، پايپر براي بررسي تيپ آب و همچنين روش من‌كندال براي بررسي سري زماني و آزمون همبستگي پيرسون براي بررسي روابط ميان پارامترهاي استفاده شد. براساس نتايج به دست آمده از نمودار شولر كيفيت آب رودخانه پلرود از لحاظ شرب در بازه زماني بيست‌ساله و براي فصول بهار، تابستان، پاييز و زمستان در يك وضعيت مناسب قرار گرفته است. نتايج نمودار ويلكوكس كه كيفيت آب رودخانه از لحاظ كشاورزي در يك وضعيت خوب و مناسب و نتايج نمودار پايپر نشان از تيپ آب و رخساره آن در رودخانه پلرود از نوع بي‌كربناته كليسك است. همچنين مطابق آزمون من‌كندال روند خطي افزايشي در دبي سالانه رودخانه وجود دارد. نتايج تحليل آماري كيفي پارامترهاي مورد بررسي در اين پژوهش در بازه زماني سال 1378 تا سال 1397 نشان داد كه در فصل تابستان پارامترهاي مورد سنجش از مقادير بالايي نسبت به ساير فصول برخوردار هستند به گونه‌اي كه بالاترين ميانگين حسابي براي شاخص EC در اين فصل برابر با 85/290، شاخص TDS برابر با 3/246، شاخص PH برابر با 65/7 بود. همچنين در بررسي دبي مشخص گرديد كه بالاترين مقدار دبي مربوط به فصل بهار با ميزان m3/s 82/30 و كمترين آن در فصل تابستان با مقدار m3/s 73/10 است. نتايج آزمون پيرسون نشان داد كه بين هدايت الكتريكي و كل مواد جامد محلول در آب رابطه مستقيم و معني‌دار وجود دارد.

Long-term recognition of river water quality and quantity is important for examining changes in the past and predicting the future. Therefore, in this study, qualitative and quantitative changes in the water of the Polroud River in Guilan province have been investigated using graphical methods and statistical analysis. In this study, the recorded data of water quality variables in from 1999 to 2018 were used. Schuler diagrams were used to evaluate drinking quality, Wilcox for agricultural quality, Piper to use water type, and Mann-Kendal method to examine time series and Pearson correlation test to examine the relationships between parameters. According to the results obtained from the Schuler diagram, the water quality of the River is in a good condition in terms of drinking and for the seasons of Spring, Summer, Autumn and Winter. The results of the Wilcox diagram show that the river water quality is agriculturally in a good and suitable condition and the results of the piper diagram show the water type is calcium bicarbonate. Also, according to the Mann-Kendal test, there is an increasing linear trend in the annual flow of the river. The results of qualitative statistical analysis of the parameters studied in this study in the period from 1999 to 2018 showed that in the summer the measured parameters have high values compared to other seasons so that the highest mean for the EC index in this season is equal to 290.85, TDS was equal to 246.3, PH index was equal to 7.65. Also, in the flow study, it was found that the highest flow rate is related to spring with a rate of 30.82 m3/s and the lowest in summer with a rate of 10.73 m3/s. The results of Pearson showed that there is a direct and significant relationship between EC and TDS.