شاخص هاي غلو در مصادر شيعي و انعكاس آن در احاديث و روايات كتيبه هاي حرم مطهر امام رضا (ع)

Indices of exaggeration in Shiite sources and its reflection in the hadiths and narrations of the inscriptions of the holy shrine of Imam Reza (AS)

حرم مطهر رضوي، يكي از مهم­ترين بناهاي مربوط به شيعيان است. لذا در مي ­توان از بررسي آثاري و كتيبه هاي برجاي مانده در اين بناي تاريخي به برخي از انگاره­هاي مذهب شيعه پي برد. غلو در دين، يكي از مهم­ ترين آسيب‌هايي تهديدكننده دين در هر روزگاري، باورهاي ناصواب در اين حوزه است. ازجمله مهم­ترين باورهاي ناصواب ديني، اعتقادات و انديشه‌هاي غلوآميز مي‌باشد. اين اعتقادات مي‌تواند در حوزه‌هاي مختلف مرتبط با دين، نتايج سوئي به بار آورد. در جهان اسلام، اواسط قرن نخست هجري يعني دوران خلافت حضرت علي (ع)، مبداء ظهور انديشه‌هاي غاليانه يا زياده روي در باورهاي ديني در ميان مسلمانان است. اين باورها در قرون بعد نه تنها از ميان نرفت بلكه آشكارا و نهان به راه خويش ادامه داد، تا اينكه در زمان صادقين (ع) تبديل به جريان­ هايي گرديد كه به شكلي نظام­ مند اقدام به جعل حديث و ترويج عقايد نمودند. در پژوهش حاضر به روش توصيفي و تحليل و با تكيه بر داده ­هاي منابع كتابخانه­ اي انجام شده است. در اين پژوهش با گذري بر غلو از ديدگاه قرآن كريم و روايات معصومين كه گاه موجب مي‌شود روش‌هايي از قبيل بررسي سند و اعتماد به اقوال و كتب مشهور در تشخيص آن‌ها ناكارآمد باشد، بيان مي‌گردد. آنگاه با بررسي و تحليل سه نمونه از احاديث مهمي كه تاكنون مستمسكي براي انديشه­هاي غاليانه بوده، شيوه كشف باورهاي غلوآميز، با تكيه بر روشي كه مورد تأكيد امامان (ع) بوده است، تبيين و مردود بودن اين انديشه­ ها آشكار مي‌گردد. از سوي ديگر در كتيبه­ هاي حرم امام رضا(ع) نيز برخي شاخص ­هاي غلو و مقابله با آن مشهود است. اهداف پژوهش: 1.بازناشناسي شاخصه­ هاي غلو در دين اسلام و علل پيدايش آن. 2.بررسي مسئله غلو در احاديث و روايات كتيبه­هاي حرم مطهر امام رضا(ع). سؤالات پژوهش: 1.علل بروز انديشه­ هاي غلو در جامعه اسلامي چيست؟ 2.آيا در احاديث و روايات كتيبه ­هاي حرم امام رضا (ع) به مسئله غلو اشاره شده است؟

One of the main factors that cause the devil to interfere in human thoughts and actions and affect it is exaggeration in religion. One of the most important threats to religion in every day is misconceptions in this area. One of the most important religious misconceptions is exaggerated beliefs and thoughts. These beliefs can have adverse consequences in various areas related to religion, including a kind of baseless conflict between religion and reason or religion and science that arises from some exaggerated beliefs. In Islam, the middle of the first century AH, ie the period of the caliphate of Imam Ali (as), is the origin of the emergence of exaggerated ideas or excesses in religious beliefs among Muslims. Not only did these beliefs not disappear in the following centuries, but they continued on their way, openly and secretly, until in the time of Sadeghin (AS), they became currents that systematically tried to fabricate hadith and promote beliefs. In the present study, by passing an exaggeration from the point of view of the Imams and the books of the Ahl al-Bayt, which sometimes causes methods such as examining the document and trusting the famous sayings and books in recognizing them, are ineffective. Then, by examining and analyzing examples of important hadiths that have been a refuge for exaggerated thoughts so far, the method of discovering exaggerated beliefs, relying on the method that has been emphasized by the Imams (AS), reveals the explanation and rejection of these ideas.