نمودهاي هويّت ملّي در متون تأليفي و ترجمه‌اي ادبيّات نوجوان

پژوهش حاضر با هدف بررسي نمودهاي مؤلفه‌هاي هويّت ملّي در ادبيّات تأليفي و ترجمه‌اي نوجوان و بررسي سهم اين متون در هويّت‌سازي نوجوانان ايراني انجام شد. به منظور دستيابي به اين هدف، 16 رمان واقع‌گراي نوجوان، متشكل از 8 رمان ترجمه‌اي و 8 رمان تأليفي، به‌دقّت مورد بررسي قرار گرفت و نمونه‌هاي هويّت ملّي با استفاده از دسته‌بندي قومي‑مدني مؤلفه‌هاي هويّت ملّي كه تركيبي برگرفته از دو دسته‌بندي هويّت ملّي قومي و هويّت ملّي مدني ارائه‌شده توسط اسميت (1991) است از اين متون استخراج شد. سپس نمونه‌هاي جمع‌آوري‌شده تحليل و با يكديگر مقايسه شد. با توجّه به پيكرۀ پژوهش، نتايج نشان داد ميزان مواجهۀ نوجوانان ايراني با مؤلفه‌هاي هويّت ملّيِ غير ايراني دو برابر بيشتر از ميزان مواجهۀ آنها با مؤلفه‌هاي هويّت ملّي ايراني است. افزون بر اين، تنها بخشي از جنبه‌هاي هويّت ملّي از طريق رمان به كودكان و نوجوانان منتقل مي‌شوند. درواقع، با توجّه به فراواني بسيار پايين برخي نمونه‌هاي استخراج‌شدۀ هويّت ملّي شامل ويژگي‌هاي اقتصادي، ايدئولوژيك، سياسي و قانوني به نظر مي‌رسد جنبه‌هاي پيچيده‌تر هويّت ملّي در اين نوع از ادبيّات به حاشيه رانده شده‌اند؛ بنابراين، بر اساس نتايج به‌دست‌آمده از پژوهش حاضر، رمان‌هاي نوجوان سهم قابل‌توجّهي در آگاهي ملّي نوجوانان ايراني ايفا نمي‌كنند.