نقد و ارزيابي الگوي پلوراليسم قومي؛ با تكيه‌بر مباني عقلي‌ـ‌اسلامي

الگوهاي مختلفي در مديريت جوامع داراي تنوع قومي وجود دارد. يكي از اين الگوها پلوراليسم قومي است. بنابر اصول اين الگو داشته‌‌هاي فرهنگي كليه اقوام اعم از هنجارها، ارزش‌‌ها، سنت‌ها و آداب‌ورسوم بهره‌‌اي از حقانيت داشته؛ ازاين‌رو بايد در راستاي آزادي، حفظ و حتي ترويج آن‌ها گام برداشت. ازآنجاكه بسترها و زمينه‌‌هاي فكري، اجتماعي و سياسي در خلق بسياري از نظريه‌‌ها و الگوهاي علمي در حوزه علوم انساني دخيل بوده بومي‌سازي آن‌ها نيازمند نقد و ارزيابي در بستر مباني انديشه‌‌اي جوامع است. بر اين اساس سؤال اصلي پژوهش اين‌‌گونه بيان مي‌‌شود كه اين الگو با توجه به مباني فكري نظام ج.ا.ا كه بر پايه عقلانيت و اسلاميت استوار است چگونه ارزيابي مي‌‌شود؟ نتايج بررسي صورت گرفته كه با روش كيفي و محصول انتقادي و استفاده از داده‌‌هاي برهاني و منابع اسلامي انجام پذيرفته چنين است كه اصل «تنوع در جوامع» و ازجمله‌ي آن «تنوع قومي» به لحاظ هستي‌‌شناختي موردپذيرش «ادله عقلي» و «آموزه‌‌هاي اسلامي» بوده و به غير از مواردي خاص نسبت به بسياري از سنت‌‌هاي قومي رويكرد تقابلي ندارند؛ بنابراين مخالفتي با اين سطحِ الگوي پلوراليسم قومي وجود ندارد؛ اما ديدگاه پلوراليستي زمينه ايجاد و تشديد تعصب‌‌هاي قومي در جوامع را فراهم مي‌‌سازد كه اين امر با مباني مذكور در تقابل است. عدم ارزش‌‌گذاري فرهنگ اقوام، تسلسل باطل اصالت تكثر، تفاوت نفي برتري‌جويي قومي در پلوراليسم با اسلام و تفاوت جامعه آرماني اسلامي با جامعه آرماني پلوراليستي قومي از ديگر قضاياي تخالفي اين ديدگاه با ادله عقلي و آموزه‌‌هاي اسلامي است.