تحليل تطبيقي افزوده‌هاي تفسيري بلند در ترجمه‌هاي قرآن كريم مشكيني و الهي قمشه‌اي (مطالعه موردي سه جزء پاياني قرآن كريم)

Comparative Analysis of Long Explanatory Additions in the Translations of the Holy Qur’an - Meshkini and Elahi Qomshei (A Case Study of the Last Three Parts of the Holy Qur’an)

افزوده‌هاي تفسيري بلند به معناي گزاره‌هايي طولاني است كه برخي مترجمان در داخل پرانتز و در توضيح بيشتر الفاظ آيات قرآن كريم از آن بهره گرفته‌اند. در ميان ترجمه‌هاي معاصر، دو ترجمه الهي قمشه‌اي و مشكيني، از افزوده‌هاي تفسيري بيشتري نسبت به ديگر مترجمان استفاده كرده‌اند. پژوهش حاضر در صدد بوده است با استفاده از روش تحليل تطبيقي خُرد كه در آن موارد مطالعه از يك سنخ هستند و نيز با استفاده از روش توصيفي- تحليلي؛ به تحليل مقايسه‌اي افزوده‌هاي تفسيري بلند در سه جزء پاياني قرآن كريم در دو ترجمه الهي قمشه‌اي و مشكيني بپردازد. بررسي­ها نشان مي‌دهد افزودني­هاي تفسيري بلند در اين دو ترجمه اقسام گوناگوني نظير بيان مصداق آيات، بيان سبب نزول، تبيين مفردات، بيان مفهوم گزاره‌ها، بيان بطون آيات دارد. به طور كلي، در برخي موارد، افزوده‌هاي تفسيري بلند از ديدگاه دو مترجم به صورت يكسان مطرح گرديده است؛ اما در بيشتر موارد، تفاوت‌هايي ميان ديدگاه دو مترجم در بيان افزوده‌هاي تفسيري بلند وجود دارد. مشكيني با بهره‌گيري از روايات تفسيري، سبب نزول‌ها، شواهد لغوي، سياق و تناسب آيات، مراجعه به مفسران، افزوده‌هاي تفسيري مناسب‌تري نسبت به الهي قمشه‌اي بيان كرده است.

Long explanatory additions mean long propositions that some translators have used in parentheses to further explain the words of the Holy Qur'an. Among the contemporary translations, the two translations of Elahi Qomshei and Meshkini have used more explanatory additions than others. The current research has aimed to use a small comparative analysis method, in which the study is from a single sample. an‎d also, using the descriptive-analytical method, to do a comparative analysis of long explanatory additions in the last three parts of the Holy Qur’an in the two divine translations of Qomshei and Meshkini. Investigations show that the long explanatory additions in these two translations have various types such as stating the examples of verses, explaining the reason for descent, explaining nouns, expressing the meaning of propositions, and expressing the meanings of verses. In general, in some cases, long commentary additions have been presented equally from the point of view of two translators. But in most cases, there are differences between the views of the two translators. Mishkini has expressed more appropriate exegetical additions than Elahi Qomsha'i by using interpretive traditions, the reason for revelations, lexical evidence, the context and appropriateness of the verses, referring to commentators.