مقايسه اثربخشي الگوهاي توضيحي و پنج مرحله‌اي بايبي بر فرايند يادگيري- يادداري آموزش محيط‌زيست

Comparison of the Effectiveness of Explanatory and Bybee Five-Step (5E) on the Environmental Educational Learning- Memorizing Process

در دنياي امروز مفهوم آموزش تغيير بسياري يافته و ضرورت تحول در فرايند فعاليت­‌هاي آموزشي احساس مي­گردد. بروز فزاينده مسائل زيست‌محيطي و درك جاي خالي آموزش محيط­زيست در جامعه باعث شده تا آموزش اثربخش آن در فضاهاي آموزشي مورد توجه قرار گيرد. اين پژوهش، در پي يافتن الگويي كارآمدتر براي دستيابي دانش­‌آموزان به يادگيري و يادداري مبحث چرخه كربن از بين رويكردهاي آموزشي موجود بوده و با توجه به اهميت تفكر در فرايند آموزش، از دو الگوي توضيحي و پنج مرحله‌­اي بايبي استفاده نموده و اثربخشي آنها بر يادگيري- يادداري مبحث چرخه كربن موجود در كتاب علوم تجربي سال نهم با يكديگر مقايسه گرديده است. اين پژوهش به روش شبه آزمايشي انجام شده است. حجم نمونه 60 نفر از دانش‌­آموزان دختر كلاس نهم يكي از مدارس دولتي آموزش‌ و پرورش ملارد بوده كه به دو گروه تقسيم شدند و براي انتخاب آنها از روش نمونه­‌گيري خوشه­اي چندمرحله­‌اي استفاده شد. روش گردآوري داده‌­ها يك آزمون محقق­ ساخته بوده كه روايي و پايايي آن تأييد شد. در اين پژوهش با استفاده از آزمون كلموگروف اسميرنوف، نرمال بودن توزيع نمرات سنجيده شد و از آزمون­هاي t گروه‌­هاي مستقل و وابسته براي بررسي فرضيه‌­هاي تحقيق استفاده شد. بر اساس نتايج مشخص گرديد كه هر دو الگوي تدريس باعث افزايش يادگيري و يادداري در فراگيران شده است ولي طراحي آموزشي با الگوي پنج مرحله­‌اي بايبي بر يادداري فراگيران به شكل معناداري مؤثرتر از الگوي توضيحي بوده است.

In today's world, the concept of education has changed a lot and hence it is necessary to change the process of educational activities. The increasing emergence of environmental issues and the meagerness of understanding in respect to the environmental education in society has led to the necessity for the effective environmental education in the academic environments. This research intends to find a more efficient model for students to achieve simultaneous-learning and memorizing of the carbon cycle among the existing educational approaches. Thus, by considering the importance of thinking in the educational process, the research has applied explanatory models and Bybee five-step. They are compared on learning-memorizing the carbon cycle in the ninth year Experimental Science textbook. This research has been done by quasi-experimental method. The sample is 60 of ninth grade female students of one of the public schools of Mallard Education who was divided into two groups. Multi-stage cluster sampling method was used to select them. The data collection tool was a researcher-made test whose validity and reliability were confirmed. Additionally, the normality of the distribution of scores was measured using Kolmogorov-Smirnov test. Moreover, independent and dependent group t-tests were used to test the research hypotheses. Based on the results, it was found that both teaching models have increased learning and retention in learners, but the educational design based on Bybee five-step model has been significantly more effective on learners' retention than the explanatory model.