سنخ‌شناسي فرهنگ سياسي در كتاب‌هاي درسي مطالعات اجتماعي متوسطۀ دورۀ اول (سال تحصيلي 97-1396)

Ethnology of political culture in first year high school social studies textbooks (academic year 1396-97)

به باور متفكران علوم اجتماعي، كتاب‌هاي درسي يكي از مهم‌ترين ابزارها براي القاي فرهنگ سياسي و جامعه‌پذيرساختن دانش‌آموزان است. دراين‌بين، كتاب‌هاي مطالعات اجتماعي دورۀ متوسطه، بيشترين نقش را در جامعه‌پذيري سياسي و انتقال فرهنگ سياسي به نوجوانان بر عهده دارند. هدف اين پژوهش سنخ‌شناسي فرهنگ سياسي در كتاب‌هاي مطالعات اجتماعي متوسطۀ دورۀ اول سال تحصيلي 97-1396 بر اساس نظريۀ آلموند و وربا است. روش اين پژوهش، تحليل محتواي كمّي و جامعۀ آماري آن، بخش مدني تمام كتاب‌هاي مطالعات اجتماعي متوسطۀ دورۀ اول است. يافته‌ها نشان مي‌دهند خروجي مدنظر نظام سياسي در كتاب‌هاي موردمطالعه وجود ندارد؛ در كتاب‌هاي مطالعات اجتماعي متوسطۀ دورۀ اول هيچ‌گونه مقوله‌اي درزمينهٔ مشاركت وجود ندارد و فقط به مقوله‌هاي آگاهي و انتظارات توجه شده است كه در اين ميان توجه به آگاهيِ بيشتر، ازجمله انتظارات بوده است. درمجموع، فرهنگ سياسي القايي كتاب‌هاي موردبررسي، از نوع فرهنگ سياسي محدود - ‌تبعي است.

Textbooks are considered by social science thinkers to be one of the most important tools for inducing political culture and socializing students. Among the textbooks taught in junior high school, social studies textbooks play the most important role in political socialization and the transformation of political culture in adolescents. This study is aimed to investigate the typology of political culture in high school social studies textbooks for the first year of the 2017-17 academic year based on the theory of Almond and Verba. The method of this research is among the quantitative content analysis researches. The statistical population of the study includes the civic section of all high school social studies textbooks in the first grad. For doing the research, the components of Almond and Verba political culture were extracted according to the political categories of the studied books. Findings show that there is no considered output for the political system in the studied books, there is no category in the field of participation in the textbooks of social studies in the first year and only the categories of awareness and expectations have been focused. It has been noted that attention to awareness has been more than expected. In general, the induced political culture of the studied books is of the parochial-subjective one.