بررسي چهار دهه سياست گذاري و وضع قوانين در حوزة آزمون هاي سراسري ورود به آموزش عالي در ايران، از جنبة مسئله يابي، پيامدها و خلاءها

A Study of Four Decades of Policy-Making and Legislation in the Field of Higher Education Entrance Examination in Iran, in terms of Problemdetection, Consequences, and Gaps

مسئله پژوهش حاضر بررسي سياست­ ها و قوانين وضع شده درباره آزمون سراسري ورود به دانشگاه ­ها از جهت تشخيص مسئله، پيامدها و راهكارهاي پيش بيني شده و خلاءهاي موجود بود. روش پژوهش: به اين منظور با بررسي و تحليل قوانين و مقررات وضع شده طي چهار دهة گذشته به روش تحليل محتواي كيفي، سياست­ ها و مقررات مترتب بر آنها (از جهت مسئله يابي و راهكارها) استخراج شد. يافته‌ها: بر اساس يافته­ هاي به دست آمده، عدالت در دسترسي به آموزش عالي، توسعه آموزش عالي، تنوع دوره­ هاي آموزشي، كاهش محدوديت­هاي جنسيتي (افزايش مشاركت زنان)، اصلاح روش­هاي سنجش ورودي، بومي گزيني و اصلاح و بهبود ساختاري، به عنوان هفت سياست اصلي استخراج شد. نتيجه‌گيري: ارزيابي سياست­ ها از ديدگاه مسئله يابي نشان مي­دهد كه بخشي از سياست­ها همگام با تحولات جهاني آموزش عالي از جهت فراهم آوردن زمينه­ هاي گسترش آموزش عالي، مشاركت زنان و افزايش برابري و عدالت در دسترسي به آموزش عالي مثبت ارزيابي مي­شود. با اين حال فقدان نگاه آمايشي و غفلت از گسترش و تنوع بدون معيار آموزش عالي را مي­توان از عوامل اصلي كاهش كيفيت و دامن زدن به تقاضاي آموزش عالي محسوب كرد. همچنين سياست تغيير روش­هاي سنجش (با هدف بهبود)، به دليل ضعف در شناخت مسئله و پشتوانه­ هاي علمي و بي توجهي به زيرساخت­هاي لازم، نه تنها موجب بهبود آزمون­هاي ورودي نشده است بلكه پيامدهاي منفي كاهش كيفيت آموزش همگاني به صورت تورم نمره و معدل را در دوره متوسطه به دنبال داشته است. فقدان هرگونه سياست­گذاري در حوزه مديريت تقاضا، ضعف هماهنگي بين مراجع متعدد سياست­گذار و تصميم­گيرنده و فقدان ارزيابي از پيامدهاي سياست­ها و قوانين وضع شده را مي­توان از مهم­ترين نقاط ضعف سياست­گذاري­ها در نظام ورود به آموزش عالي به شمار آورد.

The problem of the present study was to examine the policies and rules set for the national entrance exam to universities in order to detecting the problems, consequences and the existing gaps. Methods: For this purpose, by reviewing and analyzing the laws and regulations imposed during the last four decades by the method of qualitative content analysis, the policies and regulations governing them (in terms of problem-solving and solutions) were extracted. Results: Based on the findings, justice in access to higher education, development of higher education, diversity of training courses, reduction of gender restrictions (increasing women's participation), reform of input assessment methods, localized admission and Structurall reform and improvement, it was extracted as seven main policies. Policies evaluation from a problem-solving perspective shows that part of the policy is positive in line with global developments in higher education in order to provide opportunities for the expansion of higher education, women's participation and increase equality and justice in access to higher education. Conclusion: However, the lack of a country planning landscape and the neglect of the expansion and diversity of higher education without a clear criteria can be considered as the main factors in reducing the quality and boosting the demand for higher education. Also, the policy of changing assessment methods (with the aim of improvement), due to the lack of deep understanding of the problem and scientific support and disregard for the necessary infrastructure, not only did not improve the entrance exams but also the negative consequences of reducing the quality of general education. Inflation has been followed by grades and averages in high school. Lack of any policy in the field of demand management, poor coordination between various policy makers and decision makers and lack of evaluation of the consequences of policies and laws can be considered as the most important weaknesses of policy in The higher education entrance system.