عنوان مقاله :
تنوع آللي مكان‌هاي ژني مربوط به بهاره‌سازي و ارتباط آن با عادت رشد در مزرعه لاين هاي اميدبخش گندم نان ( .Triticum aestivum L)
عنوان به زبان ديگر :
Allelic Variation in Vernalization Loci and Its Relationship with Field-Based Growth Habit of Bread Wheat (Triticum aestivum L.) Promising Lines
پديد آورندگان :
قرباني، علي دانشگاه بين المللي امام خميني (ره) - دانشكده علوم كشاورزي و منابع طبيعي - گروه اصلاح نباتات، قزوين، ايران , قزويني، حبيب اله سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - موسسه تحقيقات اصلاح و تهيه نهال و بذر، كرج، ايران , امينيان، رقيه دانشگاه بين المللي امام خميني (ره) - دانشكده علوم كشاورزي و منابع طبيعي - گروه زراعت و اصلاح نباتات، قزوين، ايران , جاسمي، شهريار سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - موسسه تحقيقات اصلاح و تهيه نهال و بذر، كرج، ايران , اميني، اشكبوس سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - موسسه تحقيقات اصلاح و تهيه نهال و بذر، كرج، ايران
كليدواژه :
گندم نان , آلل غالب , آلل مغلوب , ژن‌هاي بهاره‌سازي , آغازگر اختصاصي
چكيده فارسي :
گندم نان مهم‌ترين گياه زراعي است كه در سراسر جهان كشت مي‌شود و سازگاري گسترده‌اي با شرايط اقليمي مناطق مختلف دارد. يكي از عوامل مهم اين سازگاري نقش ژن‌هاي بهاره‌سازي در ژنوتيپ‌هاي مختلف گندم نان مي‌باشد و شناسايي تنوع آللي اين ژن‌ها امكان تعيين عادت رشد، پيش‌بيني سطح تحمل سرما و سازگاري ژنوتيپ‌ها در اقليم‌هاي مختلف را فراهم مي‌سازد. در اين پژوهش، ارزيابي عادت رشدي 40 ژنوتيپ اميدبخش گندم نان در طي دو سال زراعي در مزرعه و يك سال در گلخانه انجام شد و همچنين تنوع آللي موجود در مكان‌هاي ژني VRN-1 و VRN-3 با استفاده از نه جفت آغازگر اختصاصي تعيين گرديد. در مكان ژني VRN-A1، آلل‌هايVrn-A1a ، Vrn-A1b، Vrn-A1c وvrn-A1 بترتيب داراي فراواني‌هاي 7/5%، 7/5% ، 10% و 67/5% بودند. در اين مكان ژني سه ژنوتيپ فاقد باند بودند. در مكان ژني VRN-B1، آلل‌هاي غالب و مغلوب بترتيب داراي فراواني‌هاي 52/5% و 47/5% و در مكان ژني VRN-D1، اين آلل‌ها به ترتيب داراي فراواني‌هاي 60% و40% بودند. در مكان ژني VRN-3 اكثريت ژنوتيپ‌ها (97/5%) داراي آلل vrn-B3 بودند. نتايج اين پژوهش نشان داد كه آلل‌هاي مختلف مكان ژني VRN-A1 نسبت به دو مكان ژني VRN-B1 و VRN-D1 نقش مهم‌تري در ايجاد تنوع عادت رشدي داشتند و تركيب‌هاي مختلف اين آلل‌ها منجر به ايجاد طيف متنوعي از كلاس‌هاي رشدي از عادت رشدي بهاره كامل تا زمستانه كامل شد. نتايج اين پژوهش مي‌تواند در تجميع آلل‌هاي مطلوب ژن‌هاي بهاره‌سازي براي توليد ژنوتيپ‌هاي گندم سازگار با شرايط اقليمي مناطق مختلف كشور در برنامه هاي به نژادي گندم نان مورد استفاده قرار گيرد.
چكيده لاتين :
Bread wheat is one of the most important food crops that is grown in different climatic conditions across the world. One of the important factors for this wide adaptability is the role of vernalization genes in different wheat genotypes. Therefore, identification of allelic variations of these genes provides an opportunity to determine growth habit, prediction of cold tolerance and adaptability of bread wheat genotypes to different climatic conditions. In this study, growth habit of 40 promising bread wheat genotypes was evaluated in the field and glasshouse during two and one cropping seasons, respectively. Allelic variation in VRN-1 and VRN-3 loci was also determined using nine locus-specific primer pairs. In VRN-A1 locus; Vrn-A1a, Vrn-A1b, Vrn-A1c and vrn-A1 alleles had frequencies of 7.5%, 7.5%, 10% and 67.5%, respectively. In this locus, three genotypes did not produce any band. In VRN-B1 locus; dominant and recessive alleles had frequencies of 52.5% and 47.5%, respectively, and in VRN-D1 locus; dominant and recessive alleles had frequencies of 60%, 40%, respectively. In VRN-3 locus; the majority of genotypes (97.5%) had recessive allele (vrn-B3). Results of this study indicated that different alleles of VRN-A1 locus had more influence on field growth habit as compared to VRN-B1 and VRN-D1 loci, and different combinations of these alleles resulted in range of various field growth habits from true spring to true winter. The results of this study can be used in the national bread wheat breeding programs for pyramiding favorite alleles of vernalization genes to improve adaptability of bread wheat genotypes for different target agro-climatic zones of Iran.
