عنوان مقاله :
پايش خشكسالي كشاورزي با تاكيد بر داده‌هاي اقليم، پوشش گياهي و رطوبت خاك در استان هرمزگان
عنوان به زبان ديگر :
Agricultural drought monitoring using climatic, vegetation and soil moisture data in Hormozgan province
پديد آورندگان :
نوري پوردرگزي، محسن دانشگاه هرمزگان - دانشكده كشاورزي و منابع طبيعي , بذرافشان، ام البنين دانشگاه هرمزگان - دانشكده كشاورزي و منابع طبيعي - گروه مهندسي منابع طبيعي , اسماعيل پور، يحيي دانشگاه هرمزگان - دانشكده كشاورزي و منابع طبيعي - گروه مهندسي منابع طبيعي
كليدواژه :
خشكسالي كشاورزي , رطوبت خاك , تغييرات پوشش گياهي , مشخصه هاي خشكسالي
چكيده فارسي :
تحقيق حاضر به پايش و ارزيابي تغييرات رطوبت خاك و پوشش گياهي با استفاده از تكنيك دورسنجي و ارتباط آن با شاخص بارش- تبخير تعرق استاندارد شده در حوضه آبخيز بندر- سديج و كل- مهران در استان هرمزگان مي‌پردازد. با اين هدف داده‌هاي رطوبت خاك در عمق 0-10 سانتيمتري از تصاوير ماهواره‌اي GLDAS و شاخص خشكسالي رطوبت خاك استاندارد شده (SMDI) محاسبه و براي محاسبه‌ي تغييرات پوشش گياهي از شاخص استاندارد شده (SNDVI) استفاده گرديد. براي بررسي خشكسالي كشاورزي از شاخص بارش- تبخيرتعرق استاندارد شده ((SPEI استفاده شد و نتايج پايش شاخص‌ها با روش‌هاي آماري مورد بررسي قرار گرفت. نتايج حاصل از همبستگي بين SPEIو SMDI نشان داد، در تمام زيرحوضه‌ها با افزايش مقياس زماني ضرايب همبستگي افزايش مي‌يابد كه بالاترين همبستگي مربوط به زيرحوضه‌ي ميناب(0.764=R) درمقياس زماني 12 ماهه است. بررسي مشخصه‌هاي خشكسالي (شدت-مدت و بزرگي) نشان داد، SPEI نسبت به SMDI شدت‌و بزرگي هاي بيشتري را در زمان تداوم‌هاي كمتري نشان مي دهد. بررسي SNDVIنشان داد، در اكثر زيرحوضه‌ها از سال 2012 به بعد، روند كاهشي پوشش گياهي مشهود است. بررسي ارتباط SPEI با SMDI و SNDVI نشان داد، SNDVI همبستگي بالايي با SPEI و SMDI در مقياس زماني بلندمدت دارد. بررسي برآورد خشكسالي‌هاي تاريخي بين سه شاخص نشان داد، اگرچه هر سه شاخص، اغلب وضعيت خشكسالي را نشان دادند، اما SPEI هميشه وضعيت خيلي شديد را در مقايسه با تغييرات رطوبت خاك و پوشش گياهي نشان داده است كه نشان‌دهنده‌ي پاسخ همراه با تاخير در تغييرات رطوبت خاك و پوشش گياهي به خشكسالي هواشناسي است.
چكيده لاتين :
The current study deals with the monitoring and evaluation of soil moisture and vegetation changes using remote sensing technique and its relationship with the standardized precipitation-evapotranspiration index in Bandar-Dij and Kol-Mehran watersheds in Hormozgan province. For this purpose, soil moisture data at a depth of 0-10 cm was calculated from GLDAS satellite images and standardized soil moisture drought index (SMDI) and standardized normalized difference vegetation index (SNDVI) were used to calculate changes in vegetation cover. The results of the correlation between SPEI and Standardized Moisture Drought Index (SMDI) showed that in all sub-basins, the correlation coefficients increase with the increase of the time scale, and the highest correlation is related to the Minab sub-basin (R=0.764) in the 12-month time scale. Examining the characteristics of drought (severity-duration and magnitude) showed that SPEI showed more intensities in shorter periods of time than SMDI, so it shows more magnitudes of drought. The investigation of the standardized vegetation cover index showed that in most of the sub-basins, since 2012, the decreasing trend of vegetation cover is evident. Investigating the relationship between SPEI and SMDI and SNDVI showed that SNDVI has a high correlation with SPEI and SMDI in a long-term time scale. A comparison of historical droughts between the three indices showed that, although all three indices often showed drought conditions, SPEI always showed extreme conditions compared to changes in soil moisture and vegetation, indicating a delayed response to changes in soil moisture. and vegetation to meteorological drought.
