تأملي بر مقررات‌گذاري خودتنظيمي در فضاي سايبر

Self-regulation of the Cyberspace

از بدو ورود فضاي سايبر به زندگي بشر، تاكنون شيوه هاي گوناگوني در خصوص نظام‌مندسازي آن مطرح شده است. در اين ميان خودتنظيمي كه به دستوردهي خصوصي و مقررات‌گذاري غيرمتمركز تعبير ميشود، به‌عنوان روشي كارا مورد توجه حقوقدانان قرار گرفته است. اين رويكرد كه تابعي از گفتمان جدايي‌انگاري فضاي سايبر است، شيوة مقررات‌گذاري ملي را براي تنظيم فضاي سايبر ناكارامد ميداند. «پرسش جدي در ارتباط ميان خودتنظيمي و فضاي سايبر آن است كه چارچوبهاي نظري خودتنظيمي در فضاي سايبر چه بوده و چه نقاط قوت و ضعفي بر آن شيوه مترتب است؟». پژوهش پيش‌رو با كاربست روش توصيفي-تحليلي، معماري فضاي سايبر را برخاسته از ارتباط نظاممند لايه ها، مسائل و بازيگران گوناگون دانسته و آن را مرزي جديد و محدودهاي نو به‌شمار آورده است. با توجه به اين مشخصه ميتوان خودتنظيمي را شيوه اي كارامد در مقررات‌گذاري نه تمامي لايه ها و مسائل، بلكه در موارد زيرساختي و فيزيكال به‌ويژه اعمال تصدي‌گرايانه محسوب كرد.

Since the introduction of cyberspace into human life, various ways have been suggested for regulating it. In this context, self-regulation, in the sense of private regulation and decentralized law-making, has come to fore as an efficient way for managing the online world. This approach, as a function of the libertarian discourse, views national legislation ineffective in regulating the cyberspace. But the theoretical framework of this kind of self-regulation and its strengths and weaknesses are open to debate. This study, using a descriptive-analytical approach, considers the architecture of cyberspace to be a systematic link between different layers, issues, and actors, and as such a new frontier. Given this feature, self-regulation can be an efficient way of regulating not just the various layers and issues of the cyberspace but also its physical and infrastructure issues.