تحليل بازنمايي معماري در نقاشي‌هاي چهار دهۀ اخير افغانستان

An Analysis of Architectural Representation in the Paintings of Afghanistan over the Last Four Decades

افغانستان، به دليل پيشينة درخشاني كه در ساخت بناهاي معماري، هم از نظر فني و كاركردي و هم زيبايي‌شناسانه دارد، بسترهاي لازم جهت ظهور بازنمايي معماري در نقاشي معاصر را در خود داشته است. از طرف ديگر، ديدگاه خاص مكتب هرات به بازنمايي معماري در نقاشي مانند تبديل معماري و طبيعت، به مكان عمل و فعل فيگورها و نيز كاربردي‌كردن معماري در نقاشي‌هاي اين مكتب، بر ضرورت بررسي كاركرد‌هاي بازنمايي معماري در نقاشي معاصر و تداوم اين ديدگاه تصويري در عصر حاضر تأكيد مي‌كند. اين پژوهش كه با روش توصيفي و تحليلي با مطالعه و بررسي منابع كتابخانه‌اي، اينترنتي و آرشيوي، انجام شده، در پاسخ به اين سؤال كه «معماري چه كاركردهاي معنايي و زيباشناختي در نقاشي چهار دهة اخير اين كشور يافته است؟» نتايجي را حاصل كرد. يافته‌ها نشان داد كه بازنمايي معماري، به اشكال مختلفي در آثار ظهور و بروز دارد. چنان‌كه گاه به عنوان محملي براي توصيف مكان‌هاي حوادث و رويدادها به‌كار مي‌رود. گاهي معماري، خود به عنوان الگوي نقاشانه در آثار به صورت طبيعت‌گرايانه و به جهت تأكيد بر زيبايي‌شناسي آن تكرار مي‌شود. همچنين گاه به صورت امري تاريخ‌نگارانه يا مردم‌نگارانه به عنوان اسنادي تصويري به‌كاررفته و گاهي نيز بر تقابل سنت و مدرنيسم تأكيد دارد. نمونه‌هاي بازنمايي معماري به صورت كوبيستي، سوررئاليستي و يا انتزاعي نيز در آثار ديده مي‌شود.

Afghanistan offers the platforms required for the emergence of architectural representation in modern art due to its history in the creation of technically, functionally, and aesthetically architectural remarkable buildings. In addition, there has been a necessity for examining the functions of architectural representation in contemporary paintings and the continuity of this visual perspective in the present era. Such a necessity has been reinforced by the unique perspective of Herat school on the representation of architecture in paintings, such as the transformation of buildings and nature into locations for the action of humans, as well as the use of architecture in this school‘s paintings. This study is qualitative research employing a descriptive-analytical method. To investigate what semantic and aesthetic roles architecture has played in the paintings of this nation during the previous four decades, data was gathered from the library, the internet, and archival resources. The findings revealed that architectural representation emerges in many forms. Sometimes it is used to describe the locations of events. Sometimes it is used as a painting pattern in naturalistic works to enhance the aesthetics of buildings. It is also employed as a visual document in history or ethnography, and it underlines the difference between tradition and modernization. Examples of cubist, surrealist and abstract representations of architecture can also be seen in the works.