نقش اعضاي هيأت علمي در ارزشيابي برنامه هاي درسي رشته هاي علوم انساني دانشگاه هاي برتر ايران و جهان به منظور طراحي مقياس مطلوب

The Role of Faculty Members in the Evaluation Process of Academic Curricula of Humanities in Top Universities of Iran and the World

هدف از پژوهش حاضر، بررسي نقش و جايگاه اعضاي هيأت علمي در ارزشيابي برنامه هاي درسي دانشگاههاي برتر كشور و جهان به منظور طراحي يك مقياس ارزشيابي برنامۀ درسي ويژۀ اعضاي هيأت علمي مي باشد. پژوهش بصورت تركيبي از نوع اكتشافي-متوالي در قالب ساخت ابزار مي باشد. جامعۀ آماري شامل چهار گروه اعضاي هيأت علمي و صاحبنظران برنامه ريزي درسي و دانشگاه هاي برتر دولتي، مسئولين مراكز مطالعات دانشگاه هاي برتر دولتي، مسئولين وزارت علوم و اسناد و مدارك دانشگاه هاي منتخب جهان بوده است. نمونه گيري بصورت هدفمند بوده است. ابزار جمع آوري داده ها مصاحبۀ نيمه سازمان يافته، تحليل مستندات و مقياس ارزشيابي برنامۀ درسي محقق ساخته بوده است. روائي مصاحبه با استفاده از نظرات متخصصان و پايائي آن با استفاده از فرم تحليل محتوا، پياده سازي مجدد و استفاده از گروه همتا بدست آمده است. روائي مقياس بصورت محتوائي، اعتباريابي آن از طريق ضريب لاشه و همبستگي دروني گويه ها از طريق آلفاي كرونباخ برآورد شده است. يافته ها نشان داد كه در دانشگاه هاي معتبر جهان، اعضاي هيأت علمي نقش كليدي در فرايند ارزشيابي برنامه هاي درسي دارند. در مقايسه با آن، در دانشگاه هاي ايران، ذي نفعان برنامه مشاركت محدودي در ارزشيابي برنامه هاي درسي دارند، لكن با توجه به بسترهاي فراهم شده، اعضاي هيأت علمي به نسبت ساير گروه هاي ذي نفع، مشاركت بيشتري در ارزشيابي برنامه ها دارند. پاسخگويان مواردي نظير دعوت رسمي از اعضاي هيأت علمي، اجراي ارزشيابي هاي ساليانه، اجراي ساز وكارهاي تشويقي و برگزاري نشست هاي مشورتي گروه هاي آموزشي با استادان را از جمله راه كارهاي بهبود ارزشيابي برنامۀ درسي مي دانند. با استفاده از داده هاي جمع آوري شده از دانشگاه هاي داخل و خارج كشور، يك مقياس هشت حيطه اي اعتباريابي شده داراي60 گويه و 6 سئوال باز، براي ارزشيابي برنامۀ درسي از ديدگاه اعضاي هيأت علمي تدوين گرديده است.

The aim of this study is to investigate the status of faculty members in the evaluation of curricula of top universities in the country and the world in order to design a scale for evaluating the valid curriculum for faculty members. This research has a mixed method of exploratory-sequential type in the form of tool design. The statistical population consisted of four groups of curriculum development experts and faculty members from top universities, officials of study centers of top public universities, officials of the Ministry of Science and Documents of selected universities of the world. The sampling process was conducted through purposeful method and the data collection tools were a semiorganized interview, document analysis and a curriculum evaluation scale. The findings revealed that top universities around the world use the ideas from all internal and external stakeholders such as faculty members, students, alumni and employers in the curriculum evaluation process. in Iranian universities, internal and external stakeholders are limited in their ability to evaluate curricula, and faculty members are more likely to participate in the evaluation of academic curricula than other groups, depending on the context in which they are offered. Finally a scale of eight validated domains with 60 items and 6 open-ended questions is developed and presented for curriculum evaluation based on the perspectives of university faculty members