تحليل زباني-كاربردشناختي يك نامه ديواني بر مبناء آراء جورج يول (مطالعه موردي: نامه حشم تگين آباد)(مقالة پژوهشي)

A Lingu-Paradigmatic Approach to The Retinue of Tagin-Abad’s Letter Based on George Yule’s Theory

زبان به عنوان ابزاري كارآمد در تبادل پيوسته انديشه، عاطفه و تجربه، شاخصه برجسته آدمي است؛ اهميت بنيادين زبان در ايجاد فرآيند ارتباطي، باعث گرديده تا اجزاي اين پيكره نظام مند، از جهات گوناگون مورد پژوهش و مداقه صاحب نظران عرصه زبان شناسي قرار گيرد و لزوم تامل و تحقيق در كاربردشناسي زبان(Pragmatics)، گونه اي مهم از پژوهش هاي زباني به شمار آيد. كاربردشناسي، بررسي مفاهيم بافتي و كاوش در معاني نامرئي اي است كه گوينده/نويسنده قصد انتقال آن را دارد. در اين ميان، «نامه هاي ديواني» به دليل برخورداري از نقشي ويژه، وظيفه اي خاص و گاه فوق العاده حساس، چنين تحليلي را به خوبي برمي تابند؛ نامه هايي كه به دليل ويژگي هاي وجودي: اوضاع متمايز سياسي، منازعات قدرت، تقابل طبقات اجتماعي و... از يك سو و از ديگرسو، مخاطباني خاص، آثاري برجسته و قابل تامل محسوب مي شوند. جستار پيش رو با مبنا قراردادن نظريه هاي كاربردشناختي جورج يول (George Yule)، به بررسي يكي از برجسته ترين نامه هاي ديواني، «نامه اعيان دولت غزنوي به سلطان مسعود» در كتاب تاريخ بيهقي مي پردازد و پيام هاي ضمني و كنش هاي گفتاري اين نامه شگفت ديواني را مورد بررسي و تحليل قرار مي دهد؛ نامه اي كه نويسندگان آن با هوشمنديي سزاوار ستايش، در مسير القاي درون مايه متن، گزاره ها را به گونه اي درخور توجه، هوشمندانه و دقيق به كار مي گيرند. پي بردن به پيام هاي آشكار و پنهان اين نامه، از آن رو برخوردار از اهميتي اساسي است كه اين راهبرد، نه تنها نمايانگر ساختار قدرت و مناسبات اجتماعي و انساني كه بازتاب دهنده كوشش پنهان نويسندگان اين نامه در تغيير وضعيت موجود سياسي است. پژوهش حاضر مي تواند به مثابه دريچه اي روشن براي درك برخوردي ويژه با گونه اي خاص از متون ادبي، «نامه هاي ديواني» به كار آيد.

Language as an effective tool in the continuous exchange of thought, emotion and experience is a prominent feature of man. The fundamental importance of language in creating the communication process has caused the components of this systematic body to be researched and studied by experts in the field of linguistics from various angles, and the need for research in the application of pragmatics is an important form of linguistic research. Pragmatics is the study of co- text meaning and the exploration of invisible meanings that the speaker / writer intends to convey. In the meantime, "court letters" stand such an analysis well because they sometimes find special, extraordinary, and sensitive tasks; Letters that, because of their existential characteristics, such as distinct political conditions, power struggles, areas of confrontation between social classes, specific audiences, and the like, are considered outstanding and thought-provoking works. Based on the pragmatic theories of Yule, the present article examines one of the most prominent court letters, "Letter from the nobles of the Ghaznavid state to Massoud " in Tarikh Beyhaqi, and examines the implicative message and speech acts of this letter. Realizing the overt and covert messages of this letter is crucial because this strategy not only reflects the power structure and social and human relations that reflect the hidden efforts of the authors in changing the current political situation. The present study can be used as a window to understand the special treatment of certain types of literary texts, "court letters".