مطالعه فلور، شكل زيستي و پراكنش جغرافيايي رستني هاي زيستگاه هاي آبي و مرطوب استان قم، ايران

Flora, life form and chorology of vegetations inhabited in aquatic and moist habitats of Qom province, Iran

استان قم بر اساس رده بندي دومارتن، داراي اقليم خشك مي باشد اما با اين وجود، رويشگاه هاي متعدد آبي و مرطوب در نقاط مختلف استان، امكان رويش رستني هاي گوناگون آبزي و كنار آبزي را فراهم كرده اند. در اين تحقيق، گياهاني كه در زيستگاه هاي آبي و مرطوب استان رويش داشتند، در فصول مختلف سال جمع آوري و پس از انتقال به هرباريوم، بر اساس منابع گياه شناسي شناسايي شدند. در مجموع 73 گونه رستني شامل چهار گونه جلبك پرسلولي (كاروفيت)، يك گونه بريوفيت و 68 گونه گياه آوندي از نقاط مختلف استان شناسايي گرديد. گياهان دولپه اي 77درصد و گياهان تك لپه اي 12درصد از پوشش رويشگاه هاي مطالعه شده را تشكيل داده و خانواده تاج خروسيان و ميخك سانان بيشترين حضور را داشتند. در بين گياهان جمع آوري شده، تروفيت ها و همي كريپتوفيت ها فراوان ترين اشكال زيستي را به خود اختصاص داده اند و ژيوفيت ها پس از آن ها قرار دارند. از نظر پراكنش جغرافيايي، بيشترين عناصر رويشي زيستگاه هاي مطالعه شده، به عناصر ايراني-توراني اختصاص داشتند، سپس عناصر چند منطقه اي، ايراني-توراني/مديترانه اي و اروپا-سيبري/ايراني-توراني/مديترانه اي در مراتب بعدي قرار گرفتند. نتايج به دست آمده نشان دهنده موقعيت اكوتوني استان قم است.

Qom province has a dry climate according to the Domarten classification, but some aquatic and wet habitats in different parts of the province have provided the possibility of growing various aquatic and waterfront plants. In this study, plants that grew in aquatic and moist habitats of the province were collected in different seasons of the year and, after transfer to the herbarium, were identified based on relevant botanical literature. A total of 73 taxa including four species of green macroalgae (charophytes), one species of bryophyte, and 68 species of vascular plants from different parts of the province were identified. Dicotyledonous plants accounted for 77% and monocotyledonous plants for 12% of the studied habitats. Amaranthaceae and Caryophyllaceae were the most present families. Among the collected plants, therophytes and hemicryptophytes are the most abundant life forms, followed by geophytes. In terms of phytogeographical distribution, most of the vegetations of the studied habitats were assigned to the Irano-Turanian chorotype, followed by pluriregional elements, Irano-Turanian / Mediterranean, and Euro-Siberian / Irano-Turanian / Mediterranean. Generally, the observed chorotypes revealed the ecotone situation of Qom province.