پديد آورندگان :
قهرمانلو، امير دانشگاه آزاداسلامي واحدعلوم وتحقيقات - دانشكدۀ مهندسي عمران، تهران، ايران , صفارزاده، محمود دانشگاه تربيت مدرس - دانشكدۀ مهندسي عمران و محيط زيست، تهران، ايران , نادران، علي دانشگاه آزاداسلامي واحدعلوم وتحقيقات - دانشكدۀ مهندسي عمران، تهران، ايران , جوانشير، حسن دانشگاه آزاداسلامي واحدتهران جنوب - دانشكدۀ مهندسي صنايع، تهران، ايران
كليدواژه :
سنجش از دور , كاربري زمين , حمل و نقل , رشد پراكنده , آلودگي هوا
چكيده فارسي :
آلودگي هواي تهران يكي از چالش‌‌هاي عمده مديريت شهري است. امرزوه مشكل آلودگي هوا و تراكم ترافيك دركلانشهر تهران مانند بيشتر شهرهاي بزرگ كشورهاي جهان بسيار نگران‌كننده است. در اين ميان كاربري زمين و حمل و نقل دو بخش عمده هستند كه داراي بيشترين سهم در آلودگي محيط زيست مي‌باشند.
هدف پژوهش: انگيزة اين مقاله، بررسي كارايي كاربري زمين شهري، نحوه توزيع كاربري‌ها و تأثير آنها بر حمل و نقل و آلاينده‌ها است. بدين منظور اين سوال مطرح شد كه تاثير كارايي كاربري زمين شهري و توزيع كاربري‌هاي شهر تهران بر حمل و نقل و آلودگي هوا در دو دهه اخير به چه صورت بوده است؟
روش پژوهش: پژوهش حاضر به لحاظ هدف كاربردي بوده و گردآوري اطلاعات به صورت اسنادي-كتابخانه‌اي، داده‌هاي شهرداري و تصاوير ماهواره‌اي انجام شده است. در اين تحقيق از تصاوير ماهواره لندست و نرم‌افزارهاي تخصصيENVI53، ArcGIS 10 ،Google Earth Pro وSPSS 24 استفاده شد.
نتيجه‌گيري: نتايج اين پژوهش، بيانگر گسترش شهر تهران، از بين رفتن پوشش گياهي و تبديل آنها به اراضي ساخته‌شده است. شهر تهران طي دو دهه گذشته، از نظر مساحت ساخته شده شهر رشد بيشتري نسبت به رشد جمعيت داشته است، كه بيانگر ناكارآمدي زمين طي اين دوره زماني است. به عبارتي گسترش شهر بيشتر به سمت حاشيه با تراكم جمعيتي كم بوده است. بررسي همبستگي ميان انواع كاربري زمين طي دورة زماني2016- 2004، حاكي از رشد پراكنده شهر تهران است. در چنين شرايطي ساكنين بيشتر از خودرو شخصي استفاده مي‌كنند كه اين امر باعث افزايش ازدحام ترافيكي، مصرف بالاي سوخت و تشديد آلودگي هوا مي‌شود.
چكيده لاتين :
Problem statement: Air pollution is one of the major challenges of urban management in Tehran. Nowadays, the problem of air pollution and traffic congestion in the metropolis of Tehran, like most major cities in the world, is quite concerning. Land use and transportation are two main sectors that have a maximum contribution to environmental pollution.
Research objective: The impetus of this article is to investigate the urban land use efficiency, the distribution of land use, and their impact on transportation and pollutants. For this purpose, the following question was raised: What has been the impact of urban land-use efficiency and distribution of land use in Tehran on transportation and air pollution over the last two decades?
Research method: The present paper is a real-life case study for which data was collected through documentary-library, municipal data, and satellite images. In this study, Landsat satellite images, ENVI 5.3, ArcGIS 10.8, Google Earth Pro, and SPSS 24 were used.
Conclusion: The results of this study indicate the expansion of Tehran, the loss of vegetation,and their transformation into built lands. Over the past two decades, the growth of the built-up area in Tehranhas exceeded the population growth which indicates the inefficiency of the land during this period. In other words, the expansion of the city has been more towards the suburbs with low population density. The study of the correlation between land use types during the period 2004-2016 indicates the scattered growth of Tehran. In such situations, residents use more private cars, which increases traffic congestion, fuel consumption, and air pollution
