پديد آورندگان :
عليزاده مياندوآب، آيناز دانشگاه آزاداسلامي واحدخوي، اروميه، ايران , اكرمي، غلامرضا دانشگاه تهران - دانشكدۀ معماري - پرديس هنرهاي زيبا، تهران، ايران , نجاتي، پوريا فاقدوابستگي سازماني
كليدواژه :
نقد , معماري , آموزش , طراحي , تفكر انتقادي
چكيده فارسي :
هوشياري ذهني منوط به داشتن «تفكر انتقادي» است. اين نوع تفكر، بر تغيير رويكردهاي آموزشي در نظام‌هاي دانشگاهي تأكيد مي‌ورزد. انتقادي انديشيدن مستلزم مهارت تحليل، استنباط، ارزشيابي داده‌ها و استنتاج است. مؤلفه‌هاي «تفكر انتقادي» يادگيرنده را وامي‌دارد ديدگاه‌ها، فرض‌ها و طرح‌ها را به چالش بكشد. از‌اين‌رو «تفكر انتقادي» مهارتي شناختي است. بر اساس چنين شناختي، هيچ دانش مطلقي در جهان وجود ندارد. چنين ديدگاهي، مبين اين حقيقت است كه آموزش، فراتر از انتقال نظريه‌ها، دستاوردها و قوانين علمي و يادآوري واقعيات است. لذا اين نوشتار، آموزش طراحي معماري در ايران را در چارچوب «تفكر انتقادي» مورد بررسي و نقد قرار داده است.
هدف پژوهش: دستيابي به اهداف عالي «تفكر انتقادي» منوط به تغيير برداشت از «يادگيري» است. چرا كه يادگيري ماهيتاً با رشد همراه است. به عبارت ديگر تحول ساختارهاي فكري و ساخت معني و مفهوم، عملي پيچيده و شناختي است. لذا آنچه ضعف «تفكر انتقادي» در دانشجويان معماري تلقي مي‌شود، در واقع ضعف نظام آموزش عالي در برنامه‌ريزي آموزش طراحي معماري است. نظام فعلي آموزش معماري، دانشجويان را طراح آنچه ياد گرفته‌اند، تربيت مي‌كند و طبيعتاً محصول اين نظام آموزشي به تفكر شناختي دست پيدا نمي‌كند و صرفاً به مثابه ربات‌هايي هستند كه آنچه در آنها برنامه‌ريزي شده را عملي مي‌كنند. از اين رو رويكرد آموزش طراحي معماري بايد به سمت آموزش نقدمحور مبتني بر «تفكر انتقادي» تغيير كند.
روش پژوهش: اين پژوهش با تأكيد بر تفكر انتقادي و نقش نقد در آموزش طراحي معماري به بررسي تفكر انتقادي و نقش آن و همچنين بايد و نبايدها در آموزش طراحي معماري مي‌پردازد. اساس اين تحقيق بنيادي است. ليكن كاربرد آن در آموزش طراحي معماري امري مسلم است و از نظر ماهيت و روش در شمار تحقيقات توصيفي- تحليلي محسوب مي‌شود.
نتيجه‌گيري: فقدان يك روش درست و فراگير در آموزش طراحي معماري ايران، اگر مانع پيشرفت معماري نشده باشد، آن را محدود كرده است. از اين رو توجه به آموزشِ آداب درست نقد در معماري، دسته‌بندي و شناسايي شيوه‌هاي صحيح نقد در آموزش طراحي معماري، نوعي آگاهي و توانمندي در دانش‌آموختگان معماري ايجاد مي‌كند كه مي‌تواند راهگشاي آينده‌اي روشن براي دستيابي به طراحي درست و غني معماري در كشور باشد. اظهار نظر قطعي در خصوص اثربخشي، نقاط قوت و ضرورت اعمال نقد عالمانه در آموزش معماري منوط به ايجاد تغييرات در سرفصل دروس، در جهت ارتقاي برنامة آموزش طراحي معماري به‌روشي مبتني بر «تفكر انتقادي» است.
چكيده لاتين :
Problem statement: Mental awareness depends on having “critical thinking”. This type of thinking emphasizes changing educational approaches in academic systems. Critical thinking requires the skills of analysis, inference, data evaluation, and inference. Components of “critical thinking” force learners to challenge their views, hypotheses, and designs. Hence, “critical thinking” is a cognitive skill. Based on such cognition, there is no absolute knowledge in the world. Education is beyond the transfer of theories, achievements, and scientific laws and the recall of facts. Therefore, this article scrutinizes, analyzes, and critiques the teaching of architectural design in Iran in terms of “critical thinking”.
Research objective: “Critical thinking” is subject to a change in perception of “learning” because learning is inherently associated with growth. In other words, the evolution of intellectual structures and the construction of meaning and concept is a complex and cognitive practice. Therefore, what is considered the weakness of “critical thinking” in architecture students is the weakness of the higher education system in planning architectural design education.
The current system of architectural education trains students to design what they have learned, and naturally, the product of this educational system does not develop cognitive thinking; they are just like robots that act on what is planned for them. Therefore, the approach to teaching architectural design should be shifted to critically oriented teaching based on “critical thinking".
Research method: This research is fundamental. However, its application in teaching architectural design is a matter of course and is considered descriptive-analytical research in terms of nature and method.
Conclusion: The absence of an accurate and comprehensive method in Iranian architectural education, if it has not hindered the development of architecture, has limited it. Paying attention to strategies of critical teaching in architecture, classifying, and identifying the correct ways of criticism in teaching architectural design can instill a sense of awareness and ability in architecture graduates. It can also contribute to an accurate and rich architectural design in the country. However, the effectiveness, strengths, and necessity of using critical thinking in architecture education require changes in the course topics.
