نقش فناوري در همه‌شمولي شهرها با تأكيد بر حضور افراد داراي معلوليت در فضاهاي شهري

The Role of Technology in Urban Inclusiveness-With the Emphasis on the Presence of People with Disabilities in Urban Spaces

امروزه دسترسي همه‌شمول به فضاهاي شهري به دليل رشد سريع شهرنشيني و افزايش جمعيت اهميت پيدا كرده است. طراحي و برنامه‌ريزي همه‌شمول، فرصت‌هاي برابر را براي همة گروه‌هاي شهروندان صرف‌نظر از محدوديت‌هايشان ايجاد مي‌كند. براساس قواعد شهرهاي همه‌شمول، همة گروه‌هاي شهروندان ازجمله افراد داراي معلوليت بايد از حق دسترسي و حضور در فضاهاي شهري برخوردار باشند؛ درحالي‌كه وضعيت دسترس‌پذيري فضاهاي شهري براي افراد داراي معلوليت در شهرهاي كشور ما ازجمله تهران نشان مي‌دهد حضور اين گروه از شهروندان در فضاهاي عمومي تا حد زيادي غيرممكن است. هدف پژوهش: هدف پژوهش پيش ‌رو بررسي نقش فناوري در همه‌شمولي شهرها با تأكيد بر حضور افراد داراي معلوليت در فضاهاي شهري است. روش پژوهش: اين مقاله با به‌كارگيري روش پژوهش توصيفي-پيمايشي و در قالب دو گام متواتر شامل فراتحليل و بررسي اسناد كتابخانه‌‌اي خارجي و داخلي پيرامون موضوع پژوهش و سپس تحليل يافته‌هاي پرسش‌نامه‌اي كه با مشاركت 80 فرد داراي معلوليت در شهر تهران همراه بود، انجام شده است. نتيجه‌گيري: يافته‌هاي پژوهش تأييد مي‌كند كه همة افراد شركت‌كننده در پژوهش براي حضور در فضاهاي شهري با چالش‌هاي عديده‌اي روبه‌رو هستند. نتايج پرسشنامه نشان مي‌دهد كه 82 درصد از افراد شركت‌كننده در پژوهش، بيش از 5 بار در روز از وسايل الكترونيكي هوشمند استفاده مي‌كنند و نمونه‌هاي به‌كارگيري فناوري كمكي براي بالغ بر 90 درصد افراد داراي جذابيت است. در نهايت پيش‌بيني مي‌شود كه به‌كارگيري چنين فناوري‌‌هايي سبب تسهيل وضعيت دسترس‌پذيري و افزايش حضور افراد داراي معلوليت در سطح شهر مي‌شود. اين مقاله سه رويكرد جديد شهر هوشمند همه‌شمول، كاربست فناوري اطلاعات و ارتباطات و همه‌شمولي الكترونيك را به‌عنوان رويكردهايي جديد جهت بهره‌گيري از فناوري در راستاي افزايش همه‌شمولي شهري معرفي مي‌كند و در انتها با اتكا به اين رويكردها پيشنهادهايي جهت افزايش حضورپذيري فضاهاي شهرها براي گروه‌هاي داراي معلوليت، با بهره‌گيري از فناوري مطرح مي‌كند.

Problem statement: The importance of inclusive access to urban spaces has become important due to the rapid growth of urbanization in recent years. Inclusive design and planning create equal opportunities for all groups of citizens, regardless of their personal limitations and abilities. According to the principles of inclusive cities, all groups of citizens, including people with disabilities (PWDs), should have equal rights to access urban spaces. According to the rules of inclusive cities, all groups of citizens, including PWDs, should have the right to access and be present in urban spaces; but this is not the case in cities of our country, including Tehran. Research objective: This research aims to investigate the role of technology in urban inclusiveness, with an emphasis on the presence of PWDs in urban spaces. Research method: The research goal is met by using a descriptive-survey research method following two main consecutive steps: meta-analysis and review of the international library documents related to the research subject and then analysis of the findings of a questionnaire with 80 participants with disabilities in Tehran city. Conclusion: The research findings confirm that all participants in the study face many challenges in participating in urban spaces. The results of the questionnaire show that 82% of the participants use smart electronic devices more than five times a day, and the examples of using assistive technology are attractive to over 90%. Finally, it is anticipated that the use of such technologies will facilitate accessibility and increase the presence of PWDs in the city. This article introduces three new approaches: inclusive smart city (ISC), application of Information and Communications Technology (ICT), and E-inclusion.