كليدواژه :
خوشنويسي اسلامي , خط صيني , خط عربي- چيني , تذهيب , هنر اسلامي
چكيده فارسي :
خوشنويسي همواره والاترين هنر در بين هنرهاي اسلامي تلقي مي‌شود، اين اهميت از خوانا و زيبانوشتن آيات قرآني به عنوان كلام الهي و معجزة دين مبين اسلام حاصل شده است و مي‌توان اين هنر را هنر خاص جهان اسلام ناميد، همچون ساير هنرها كه در اثر گسترش دين اسلام به قلمروهاي ديگر وارد شدند و با عناصر بومي و هنرهاي باستاني جغرافياي مقصد درآميختند و شكل و فرم جديد به خود گرفتند، هنر خوشنويسي اسلامي نيز با ورود به مناطق مختلف علي‌رغم ثابت‌بودن الفباي عربي، فرمهاي جديد و متنوعي پيدا كرد، كما اينكه انواع مختلف خط كوفي به عنوان خط اولية الفباي عربي، نام جغرافياهاي مختلفي چون خط كوفي مدني، كوفي مكي، كوفي مشرقي، كوفي مغربي و ... به خود گرفتهاند. خوشنويسي اسلامي در چين به عنوان كشوري با بافت غير اسلامي و زمينة مذهبي بودايي، در تركيب با فرهنگ و هنرهاي باستاني و دين جاري در اين سرزمين، دستخوش تغييراتي شد و فرم گرافيكي متفاوت به خود گرفت و تحت عنوان خط صيني نام نهاده شد كه با خطوط رايج در جهان اسلام متفاوت است. خط صيني در موضوعات مختلفي چون قرآنها، كتيبههاي مساجد، اشياء كاربردي و سنگ قبرها ظهور پيدا كرده است. در اين پژوهش از روش توصيفي- تحليلي در بررسي خوشنويسي و تزئينات استفاده شده است. در اين پژوهش به قرآنهاي كتابت شده در كشور چين كه به عنوان مهمترين تجلي‌گاه خط صيني كه همانا كلام خداوند است پرداخته شده تا به اين پرسشها پاسخ دهد: خوشنويسي آيات قرآني، در قرآنهاي چيني به لحاظ شيوة نگارش داراي چه ويژگي فرمي متمايزي است؟ در تزئين و تذهيب صفحات قرآنهاي چيني، چه عناصري به چشم ميخورد؟ و خط صيني به كارگرفته شده در كتابت قرآنهاي چيني، ريشه در كدام قلم دارد؟ نتايج حاصله حاكي از آن است كه خوشنويسي قرآنهاي چيني از تركيب خط عربي با حركات قلم مو و پيچ و‌تابهاي ضربآهنگهاي موجود در خوشنويسي چيني، فرمي منحصربهفرد يافته است. در تذهيب قرآنها و تزئين صفحات، از نمادهاي رايج در آئين بودايي، نقوش باستاني و همچنين اشياي كاربردي در فرهنگ و هنر چين، رنگهاي درخشان و گل و گياهان رايج و نمادين اين سرزمين استفاده شده است، همچنين خط صيني بهكار رفته در قرآنهاي چيني ريشه در قلم محقق دارد.
چكيده لاتين :
Calligraphy has always been one of the top Islamic arts. This meaning comes from the readability and the beautiful writing of Quran verses such as the divine word and the miracle of Islam religion, and this art can be referred to as a special art of the Islamic world. Like any other arts, which found a way to other areas, when Islam started being spread and combined with indigenous elements and their ancient arts, Islamic calligraphy entered different disciplines (despite the lack of change in the Arabic alphabet) then gained a new shape and different forms. For example, different types of Kufic script (Kufic script was one of the earliest scripts of the Arabic alphabet), were named based on local geographies, such as Maddani Kufic script, Makki Kufic, Eastern Kufic, Western Kufic, etc. As a country with a non-Islamic context and a Buddhist religious background, China’s Islamic calligraphy has undergone changes in combination with the country’s ancient culture and art and the current religion, presenting different graphic forms, which is called Sini calligraphy. It is different from the usual calligraphy in the Islamic world. Sini calligraphy appears on various themes such as the Quran, mosque inscriptions, functional objects, and tombstones. This study uses descriptive analysis to analyze the calligraphy and decorations used in the Chinese Quran as the main manifestation of Sini calligraphy, that is, the word of God, to answer the following question: What is the characteristic form of calligraphy in the Sino- Arabic Qurans? What is the relationship between the Quranic verses in the Sino-Arabic Quran and the writing style? What are the elements of the decoration and lighting of the pages of the Sino-Arabic Quran? What is the origin of the Sini calligraphy that is used in the Sino-Arabic Quran? The results show that the calligraphy of Sino-Arabic Qurans has found a unique form by combining Arabic script with brush strokes and twists and beats of songs in Chinese calligraphy. In the Quranic illumination and the decoration of the pages, common symbols in Buddhism, ancient motifs as well as objects used in Chinese culture and art, bright colors and flowers and plants and symbols of this land, have been used, as well as the calligraphy used in Chinese Qurans rooted in Muhhaqiq script.
