جايگاه حقوقي دستورالعمل سان‌رمو از منظر حقوق بين‌الملل عمومي

Legal status of the San Remo Directive from the perspective of public international law

دستورالعمل سان­رمو عليرغم اينكه يك سند الزام‌آور نيست، تلاش داشته است تا بازنگري معاصري از حقوق بين‌الملل قابل‌اجرا در مخاصمات مسلحانه در دريا به عمل آورد. دستورالعمل مذكور به ­منظور جلوگيري از به فراموشي سپرده شدن قواعد پيشين و ايجاد تفسيرهاي مختلف از اين قواعد، كوشيده است قواعد حقوق جنگ دريايي را متناسب با تحولات حقوق بين­ الملل بازنگري كند؛ اما جايگاه حقوقي دستورالعمل سان­رمو در حقوق بين­ الملل و اعتبار آن در بين حقوق­دانان و دولت­ها مبهم بوده و اختلاف‌هايي نيز در مورد آن وجود دارد. از اين­رو هدف اين مقاله سنجش اعتبار دستورالعمل سان­رمو از دو منظر حقوق بين‌المللي عرفي و حقوق نرم است؛ بنابراين با توجه به محتواي دستورالعمل و با عنايت به اينكه دستورالعمل مذكور توسط كارشناسان حقوقي و دريايي تدوين شده است، نگارنده در پي پاسخ به اين سؤال است كه در صورت تلقي دستورالعمل سارن­رمو به ­عنوان منبع حقوق مخاصمه مسلحانه دريايي، دستورالعمل مذكور در كدام دسته از منابع قرار مي­گيرد، حقوق نرم يا حقوق بين‌الملل عرفي؟ يافته ­هاي پژوهش حاكي از آن است كه محتواي دستورالعمل سان­رمو علاوه ­بر اينكه در بخش­ هاي سنتي داراي اعتبار حقوق عرفي است، در زمينه ­هايي كه در حوزه حقوق جنگ دريايي داراي نوآوري است، نيز داراي اعتبار حقوق نرم است. همچنين در چند سال اخير دستورالعمل سان­رمو تا حدود زيادي توسط كشورها و نهادهاي بين ­المللي مورد استناد واقع شده است.

SanRemo Manual, although not a binding document, seeks to provide a contemporary revision of applicable international law on armed conflict at sea. In order to prevent the previous rules from being forgotten and to create different interpretations of these rules, the mentioned directive has tried to revise the rules of naval war law in accordance with the developments of international law. However, the legal status of the SanRemo Manual in international law and its validity among jurists and governments is unclear and there are differences. Purpose of this brief is to assess the validity of the SanRemo Manual from the perspective of customary international law and soft law. Therefore, considering the content of the instruction and considering that instruction has been compiled by legal and naval experts, the author seeks to answer these questions: if SanRemo Manual is considered to be the source of the law of naval armed conflict, in which category does the resources fall, soft law or customary international law? Findings of the study indicate that the content of SanRemo instruction, Addition to having the validity of customary law in the traditional sectors, also has the validity of soft law in the fields that are innovative in the field of naval law. In recent years, SanRemo directive has also been widely cited by countries and international institutions.